- ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Ψυχοθεραπεία παιδιών και εφήβων:
Περιμένετε την αλλαγή να έρθει προοδευτικά και όχι αμέσως.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Διδάσκοντας το παιδί να είναι ανεξάρτητο
Ως γονείς, ένας από τους βασικούς μας στόχους είναι να διδάξουμε τα παιδιά μας να είναι ανεξάρτητα. Αλλά δεν είναι πάντα εύκολο για εκείνα να γίνουν πιο αυτάρκη και υπεύθυνα (ή για τους γονείς να τα αφήσουν να γίνουν). Εν μέρει αυτό οφείλεται στο ένστικτό μας, ως γονείς, να κάνουμε τα πράγματα πιο εύκολα για τα παιδιά μας, να τα σώσουμε από τα λάθη τους και να περιορίσουμε τις εμπειρίες τους με την αποτυχία.
Ωστόσο, τα παιδιά πρέπει να αντιμετωπίσουν προκλήσεις, ώστε να αναπτύξουν δεξιότητες, αυτοπεποίθηση και την ικανότητα να βασίζονται στον εαυτό τους, χαρακτηριστικά που θα χρειαστούν ώστε αργότερα να λειτουργούν στον κόσμο μόνα τους. Απαιτείται χρόνος, προσπάθεια και εμπιστοσύνη για να καθοδηγήσετε το παιδί σας να γίνει πιο ανεξάρτητο, αλλά αξίζει τον κόπο καθώς η επιβράβευση που θα εισπράξετε είναι τεράστια.
Κάποια εύκολα πράγματα που μπορείτε να κάνετε κάθε μέρα για να βοηθήσετε το παιδί σας να γίνει πιο ανεξάρτητο παρουσιάζονται παρακάτω.
Αφήστε τα να κάνουν λάθη.
Μπορεί να φαίνεται αντίθετο με τη λογική αρχικά, αλλά το να αφήσετε τα παιδιά σας να κάνουν λάθη θα τα διδάξει πώς να επιτύχουν στη ζωή. Όταν κάνουν ένα λάθος, πείτε τους ότι είναι ΟΚ και βοηθήστε τα να σκεφτούν πώς μπορούν την επόμενη φορά να χειριστούν την κατάσταση καλύτερα. Σκεφτείτε, επίσης, στρατηγικές επανόρθωσης του θέματος που έχει προκύψει. Τα λάθη πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ευκαιρίες μάθησης.
Αυτή η προσέγγιση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μικρά λάθη, όπως η επιλογή να μην πάρει ομπρέλα παρά την πρόβλεψη για βροχή, αλλά και για μεγαλύτερα λάθη, όπως η αποτυχία σε ένα διαγώνισμα, επειδή επέλεξαν να περιμένουν μέχρι την παραμονή του διαγωνίσματος για να διαβάσουν. Μπορεί να σας είναι δύσκολο να αφήσετε τα παιδιά σας να νιώσουν τη δυσφορία ή την απογοήτευση που συνοδεύουν την επιλογή τους. Αλλά έτσι τα βοηθάτε να δυναμώσουν και να μπορέσουν πραγματικά να βελτιώσουν την αυτοπεποίθησή τους και την ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες.
Είναι δύσκολο να βλέπετε το παιδί σας να δυσκολεύεται και να παλεύει. Αλλά αν εστιάσετε στη διδασκαλία της πεποίθησης ότι η αποτυχία είναι απλώς μια ανατροφοδότηση, βοηθάτε να αναπτύξει μια προσέγγιση που θα το βοηθήσει να υπερπηδά τις δυσκολίες με αυτοπεποίθηση και να λαμβάνει πιο εμπεριστατωμένες αποφάσεις στο μέλλον.
Ζητήστε τους να ασχοληθούν με δουλειές του σπιτιού.
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να αναλαμβάνει μικρές εργασίες, όπως το συμμάζεμα των παιχνιδιών, την τακτοποίηση των αγορών από το σούπερ μάρκετ και το στρώσιμο του κρεββατιού του. Βεβαιωθείτε ότι του αναθέτετε εργασίες που είναι κατάλληλες για την ηλικία του. Τα παιδιά είναι πιο πρόθυμα να βοηθήσουν, όταν νιώθουν ότι συνεισφέρουν ουσιαστικά στην οικογένεια.
Οι εργασίες δεν είναι απαραίτητο να είναι μεγάλες. Προτιμήστε εργασίες που τα κάνουν να σκέφτονται από πριν και να προγραμματίζουν. Για παράδειγμα, αν στοιβάζονται τα άπλυτα, ρωτήστε το παιδί σας τι πιστεύει ότι πρέπει να συμβεί. Ενθαρρύνετέ το να φέρει τα άπλυτα στο πλυντήριο. Δείτε αν μπορεί να σας βοηθήσει να βάλετε τα ρούχα μέσα στο πλυντήριο ή, εάν προτιμάει, να πατήσει το κουμπί για την έναρξη της λειτουργίας του. Όλες αυτές οι μικρές εργασίες είναι απαραίτητες για να πλυθούν τα ρούχα και εμπλέκοντας το παιδί σε αυτές, το ενδυναμώνετε (και τελικά θα φτάσει σε ένα σημείο που θα μπορεί να βάζει πλυντήριο μόνο του).
Προσφέρετε επιλογές και ελευθερία, αλλά εντός ορίων.
Προσφέροντας εύλογα επίπεδα ελευθερίας και επιτρέποντας στο παιδί να κάνει επιλογές πετυχαίνετε να το ενδυναμώσετε, να χτίσετε την αυτοπεποίθησή του στην ικανότητά του να κάνει επιλογές, ενώ παράλληλα βοηθάτε στο χτίσιμο της αίσθησης υπευθυνότητας. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι θα ρωτάτε το παιδί σας να αποφασίσει αν θα φορέσει κόκκινη ή μπλε μπλούζα ή ότι θα το αφήσετε να περπατήσει από το σχολείο ως το σπίτι με έναν φίλο. Όταν το παιδί μπορεί να κάνει τις δικές του επιλογές, υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για εκείνο να σκεφτεί γρήγορα και να βιώσει τις φυσικές συνέπειες.
Χορηγώντας στα παιδιά πλήθος ευκαιριών να κάνουν τις δικές τους επιλογές (και να μάθουν από τα λάθη τους) οι γονείς δείχνουν στα παιδιά τους ότι οι προτιμήσεις τους, οι ιδέες τους, τα θέλω τους και οι ανάγκες τους είναι σεβαστά και εκτιμητά. Όσο περισσότερο εξασκούνται τα παιδιά στη λήψη αποφάσεων τόσο το καλύτερο.
Έχετε κατά νου ότι, αν τα παιδιά έχουν πάρα πολλές επιλογές, τείνουν να νιώθουν ότι πελαγώνουν. Συνεπώς, αντί να πείτε «τι θέλεις να κάνεις σήμερα;», ρωτήστε το παιδί σας «προτιμάς να πάμε στην παιδική χαρά ή βόλτα στο βουνό;» Προσπαθήστε να προσφέρετε δυο ή τρεις επιλογές με τις οποίες είστε άνετοι, γιατί αυτό βοηθά στο να πείτε ναι σε ό,τι και να επιλέξουν. Επίσης, βεβαιωθείτε ότι παρέχετε την απαραίτητη στήριξη (όπως επίβλεψη, κανόνες ή καθοδηγούμενες επιλογές), όταν δίνετε στο παιδί σας νέες ελευθερίες.
Σημειώστε ότι αναποδιές θα συμβούν. Αυτό σημαίνει απλώς ότι το παιδί σας δεν είναι εντελώς έτοιμο για το νέο προνόμιο. Στην περίπτωση αυτή, να είστε έτοιμοι να επέμβετε για να το κρατήσετε ασφαλές ή για να φερθεί υπεύθυνα. Η απώλεια του προνομίου θα λειτουργήσει ως μια φυσική συνέπεια. Συνεπώς, αντί να εστιάσετε στο τι πήγε λάθος, εστιάστε στο να βοηθήσετε το παιδί να χτίσει τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες, ώστε να δοκιμάσει ξανά στο μέλλον, όταν θα είναι έτοιμο.
Δώστε τους χώρο.
Τα παιδιά χρειάζονται χώρο για να μάθουν και να αναπτυχθούν. Δεν θα γίνουν ανεξάρτητα, αν δεν έχουν ποτέ την ευκαιρία να είναι πραγματικά ανεξάρτητα. Ενθαρρύνετε το παιδί να βασίζεται στον εαυτό του δίνοντάς του πολλές ευκαιρίες να εξερευνήσει χωρίς να το επιτηρείτε στενά. Αν παίζει σε ένα άλλο δωμάτιο, αφήστε το να παίξει χωρίς εσάς (ή, αν πρέπει να το επιτηρήσετε, κάντε το διακριτικά). Αν παρατηρήσετε μια διαμάχη με το αδελφάκι του ή με έναν φίλο του, δώστε τους την ευκαιρία να την επιλύσουν παραγωγικά πριν παρέμβετε.
Αφήστε το να περπατήσει λίγο πιο μπροστά από εσάς στο πεζοδρόμιο (χρησιμοποιήστε την κρίση σας βάσει της κίνησης των οχημάτων και την ετοιμότητα του παιδιού). Στείλτε το να φέρει την αλληλογραφία από το γραμματοκιβώτιο. Δώστε του την ευκαιρία να πάει μέσα στο ψιλικατζίδικο, να παραγγείλει και να πληρώσει για ό,τι πήρε, ενώ εσείς το παρακολουθείτε από μια ασφαλή απόσταση.
Προσπαθήστε να βρείτε τουλάχιστον μια ευκαιρία κάθε μέρα κατά την οποία το παιδί σας θα καταφέρνει κάτι «μόνο του» χωρίς να έχει εσάς ακριβώς δίπλα του. Αυτό μπορεί να είναι το να κρεμάσει το μπουφάν του, να ταΐσει το σκύλο ή να βάλει το φαγητό στην σάκα του.
Αποφύγετε να το διορθώνετε συνεχώς.
Όσο περισσότερο μπορείτε, αποφύγετε να διορθώνετε το παιδί σας όταν προσπαθεί ανεξάρτητο να κάνει κάτι. Για παράδειγμα, αν του ζητήσετε να φτιάξει το κρεββάτι του και αυτό δεν είναι τέλειο, αντισταθείτε στην παρόρμηση να το φτιάξετε. Πάντα προσπαθήστε να έχετε κατά νου ότι ο στόχος δεν είναι η τελειότητα. Στόχος είναι να επιτρέψετε στο παιδί σας να αναλάβει την ευθύνη. Δεν θα θέλει να συνεχίσει να προσπαθεί, αν κάθε φορά νιώθει ότι δεν ικανοποιεί τα στάνταρντ σας.
Σχεδιάστε το χώρο σας έχοντας κατά νου την ανεξαρτησία.
Το πώς έχετε οργανώσει το χώρο σας θα έχει αντίκτυπο στην ικανότητα του παιδιού σας να εξασκηθεί στην ανεξαρτησία του. Τα παιδιά σας φτάνουν τα ποτήρια, τα πιάτα, τα πιρούνια και τις χαρτοπετσέτες; Υπάρχει μια κανάτα νερού από την οποία μπορούν να γεμίσουν το ποτήρι τους, όταν διψάσουν; Φτάνει τον νιπτήρα και το σαπούνι για να πλύνει τα χέρια του χωρίς βοήθεια;
Σκεφτείτε τρόπους με τους οποίους μπορείτε να αυξήσετε τις πιθανότητες το παιδί σας να είναι ικανό να κάνει κάτι μόνο του. Για παράδειγμα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κάτω μέρος μιας ντουλάπας για τα ρούχα του, ώστε να μπορεί να τα φτάνει. Προσθέστε έναν γάντζο στο ύψος του κεφαλιού του, για να κρεμάει τη σάκα του. Έχετε κοντά στην κουζίνα ένα σκαλοπατάκι, ώστε να μπορεί να πάρει ένα σνακ από το ντουλάπι ή το ψυγείο χωρίς βοήθεια.
Πηγή:
