- ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Συμβουλευτική γονέων:
Βοηθήστε το παιδί να μάθει να επικοινωνεί με τους άλλους.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Όταν τα παιδιά καλούνται να φέρονται ως ενήλικες
Όταν τα παιδιά καλούνται να φέρονται ως ενήλικες
Για κάποια παιδιά η παιδική ηλικία δεν διαρκεί πολύ. Όταν τα παιδιά καλούνται να φέρονται ως ενήλικες και να φροντίζουν τα αδέρφια τους, τους γονείς τους και το σπίτι, τότε υπάρχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις.
Τι είναι το «γονεοποιημένο» παιδί;
Το «γονεοποιημένο» παιδί είναι εκείνο που έχει αναλάβει κάποιες ή όλες τις γονεϊκές ευθύνες. Από ανάγκη το παιδί γίνεται ο γονέας και ο γονέας φέρεται περισσότερο ως παιδί.
Τα «γονεοποιημένα» παιδιά αναλαμβάνουν την ευθύνη των πρακτικών εργασιών, όπως το μαγείρεμα, την καθαριότητα και την πληρωμή των λογαριασμών. Βάζουν τα νεότερα αδέρφια τους για ύπνο και τα βοηθούν με τη μελέτη τους. Επίσης φροντίζουν τους γονείς τους, σκεπάζοντας τη μαμά με κουβέρτες αφού εκείνη αποκοιμηθεί στον καναπέ, φέρονται ως σύμβουλοι κρίσης για εκείνη ή και ως έμπιστο πρόσωπο, σηκώνοντας το βαρύ φορτίο του να προσπαθούν να επιλύσουν προβλήματα ενηλίκων.
Συχνά τα «γονεοποιημένα» παιδιά είναι τα μεγαλύτερα ή τα μεσαία στη σειρά γέννησης. Παιδιά κάθε φύλου μπορεί να γίνουν «γονείς». Παιδιά ακόμα και από τη μικρή ηλικία των δύο ή τριών ετών μπορούν να αρχίσουν να αναλαμβάνουν γονεϊκές ευθύνες παρηγορώντας ή ταΐζοντας μικρότερα αδέρφια.
Γιατί παιδιά καταλήγουν να φροντίζουν τους γονείς και τα αδέρφια τους;
Τα παιδιά γίνονται «γονείς» όταν οι γονείς τους δεν μπορούν ή απλώς δεν ανταπεξέρχονται στις υποχρεώσεις τους. Αυτό συχνά συμβαίνει ότι ένας γονέας είναι εθισμένος σε ναρκωτικά ή αλκοόλ ή είναι σοβαρά ψυχικά άρρωστος. Ακόμα και αν ο γονέας είναι σωματικά παρών, δεν μπορεί να φέρεται ως υπεύθυνος, ώριμος ενήλικας. Δεν γνωρίζει πώς να κρατήσει ασφαλή τα παιδιά του. Συχνά είναι συναισθηματικά ανώριμος και απρόβλεπτος, ενώ στερείται ακόμη και βασικής κατανόησης της ανάπτυξης του παιδιού. Επίσης, στερείται της αίσθησης του πώς η συμπεριφορά του έχει αντίκτυπο πάνω στα παιδιά του και στους άλλους.
Πώς η «γονεοποίηση» επηρεάζει τα παιδιά;
Η φροντίδα των άλλων είναι δύσκολη δουλειά, με προκλήσεις, εξαντλητική τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά, ακόμα και για ενήλικες. Οπότε, υπάρχουν πολλά που επηρεάζουν τα «γονεοποιημένα» παιδιά. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως, μέχρι τη μέση της δεκαετίας των 20 ετών. Συνεπώς, ακόμα και οι έφηβοι στερούνται τις γνωστικές λογικές δεξιότητες, την εμπειρία ζωής και τον έλεγχο της παρόρμησης που απαιτούνται για να είναι κάποιος αποτελεσματικός γονέας. Επιπλέον, τα «γονεοποιημένα» παιδιά έχουν ελάχιστα, αν όχι κανένα, πρότυπο για το πώς να είναι κάποιος γονέας ή πώς να οργανώνει και να ολοκληρώνει κάποιες ενήλικες εργασίες. Επίσης, συνήθως στερούνται τους πόρους, όπως τα χρήματα ή ένα αυτοκίνητο που κάνουν τη δουλειά του γονέα λίγο πιο εύκολη.
Επιπροσθέτως, τα «γονεοποιημένα» παιδιά μπορεί να έχουν να αντιμετωπίσουν έναν απαιτητικό, καταστροφικό ή κακοποιητικό γονέα που σαμποτάρει τις προσπάθειές τους και παράγουν περισσότερη δουλειά για αυτά. Και τα αδέρφια τους μπορεί επίσης να αντιμετωπίζουν περισσότερες προκλήσεις από το μέσο παιδί, εξαιτίας της κακοποίησης, της παραμέλησης ή των μη διαγνωσμένων θεμάτων υγείας, ψυχικής υγείας ή μαθησιακών δυσκολιών.
Ταυτόχρονα, τα «γονεοποιημένα» παιδιά πρέπει να είναι γονείς και για τον εαυτό τους. Πρέπει να βρουν τρόπους να διαχειριστούν τα δικά τους συναισθήματα, το τραύμα και τις εμπειρίες του μεγαλώματός τους. Δεν έχουν έναν γονέα να τα φροντίζει και να τα αγαπά, να τα ενθαρρύνει, να τα καθοδηγεί ή να τα παρηγορεί. Νιώθουν μόνα τους, καταβεβλημένα, φοβισμένα και θυμωμένα. Συχνά, χρειάζεται να παραιτηθούν από τις φιλίες τους, τα ενδιαφέροντα και τους στόχους τους, επειδή είναι τόσο απασχολημένα με τη φροντίδα των άλλων και επειδή νιώθουν ντροπή και απαξία. Τα «γονεοποιημένα» παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία να είναι παιδιά.
Αποτελέι ευφημισμό αν πούμε ότι τα «γονεοποιημένα» παιδιά αντιμετωπίζουν πολύ στρες. Κάποιες προκλήσεις που μπορεί να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν ως συνέπεια και στην ενήλική τους ζωή τους είναι οι ακόλουθες:
- Αυξημένα προβλήματα υγείας και ψυχικής υγείας
- Ψυχαναγκαστική φροντίδα, ελκύοντας άτομα που χρειάζονται σωτηρία, διόρθωση ή βοήθεια
- Δυσκολία να εμπιστευθούν
- Υψηλά επίπεδα άγχους και ανησυχίας
- Αίσθημα ανεπάρκειας
- Μοναξιά
- Αυτοκριτική
- Τελειομανία
- Εθισμό στη δουλειά
- Υψηλή αίσθηση ευθύνης, δυσκολία χαλάρωσης, διασκέδασης και αυθορμητισμού
- Συνεχής προσπάθεια να ελέγξει ανθρώπους και καταστάσεις
- Δυσκολία οριοθέτησης και διεκδίκησης
- Θυμός
- Ντροπή
Όταν φροντίζετε κάποιον άλλον, μαθαίνετε να αρνείστε τις δικές σας ανάγκες και αισθήματα. Από ανάγκη, πρέπει να τα βάλετε στην άκρη και συνεπώς καταλήγετε να πιστεύετε ότι οι ανάγκες και τα συναισθήματά σας δεν έχουν σημασία. Όταν αποκόβεστε από τον εαυτό σας, μην μπορώντας να δείτε την αξία σας, πέρα από αυτήν που έχετε ως φροντιστής, νιώθετε ότι πρέπει συνεχώς να αποδεικνύετε την αξία σας μέσα από τελειομανία, υπερβολική δουλειά και την ευθύνη για τους άλλους. Και όταν νιώθετε ότι δεν έχετε εγγενή αξία, είναι δύσκολο να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας, να θέσετε όρια, να νιώσετε αυτοπεποίθηση και να κυνηγήσετε ό,τι θέλετε στη ζωή.
Τι είναι η συνεξάρτηση;
Μπορούμε απλώς να συνοψίσουμε την παραπάνω λίστα ως συνεξάρτηση. Η συνεξάρτηση βασικά είναι η δυσκολία να νιώσουμε καλά και να αγαπήσουμε τον εαυτό μας, γεγονός το οποίο μας δυσκολεύει να δημιουργήσουμε υγιείς σχέσεις με άλλους. Η συνεξάρτηση μπορεί επίσης να περιγραφεί ως ένα άτομο σε μια σχέση που υπερ-λειτουργεί, ενώ το άλλο υπό-λειτουργεί. Και αυτό σαφώς ακούγεται πολύ σαν τη σχέση μεταξύ ενός «γονεοποιημένου» παιδιού και του γονέα του. Και αυτό, δυστυχώς, γίνεται το μοτίβο του για όλες τις άλλες σχέσεις του.
Πηγή:
