Όταν το παιδί δεν ακούει

Ως γονείς, μπορεί να νιώθετε πραγματικό εκνευρισμό όταν το παιδί σας φαίνεται να μην ακούει ή, ακόμα χειρότερα, να σας αγνοεί επιδεικτικά. Μπορεί να αναρωτιέστε αν κάνετε κάτι λάθος ή αν το παιδί σας είναι ιδιαίτερα αντιδραστικό. Όμως η αλήθεια είναι ότι υπάρχει ένα πλήθος λόγων γιατί τα παιδιά δεν ακούν, συμπεριλαμβανομένου ότι απλώς δεν έχουν αναπτύξει ακόμα αυτήν την δεξιότητα.
Ανεξάρτητα από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζετε σε ό,τι αφορά τις δεξιότητες ακρόασης του παιδιού σας, βοηθά η κατανόηση κάποιων λίγων πίσω από την ανικανότητα ακρόασης. Είναι επίσης ωφέλιμο να διαθέτετε κάποιες στρατηγικές που θα σας βοηθήσουν να χτίσετε καλύτερες δεξιότητες ακρόασης στο παιδί σας.
Γιατί τα παιδιά δεν ακούν;
Το να κάνουν ένα απρόθυμο παιδί να ακούσει μπορεί να είναι υπερβολικά πολύ για τους γονείς κάποιες φορές. Είναι σύνηθες να αντιμετωπίζουμε ένα παιδί που ακούει ως ένα παιδί που σέβεται: "Αν το παιδί μου δεν με ακούει και δεν προσέχει τι λέω, αλλά φαίνεται αφηρημένο όλην την ώρα, είναι ένα σημάδι ασέβειας."
Η αλήθεια είναι ότι όταν ένα παιδί δεν ακούει δεν έχει να κάνει πάντα με τον σεβασμό. Είναι επίσης ένα στάδιο που περνάνε τα παιδιά, καθώς προσπαθούν να κατανοήσουν τον κόσμο.
Συνεπώς, ενώ μπορεί να νιώθετε ότι δεν σας σέβεται, πιθανότατα να πρόκειται για κάτι πιο απλό και βασικό. Μερικές φορές τα παιδιά δυσκολεύονται να ακούσουν, επειδή τα μηνύματά σας είναι πολύ μακροσκελή ή τα εκλαμβάνουν ως επίκριση ή παράπονο. Η ακρόαση μπορεί επίσης να είναι δύσκολη, αν τα μηνύματά σας είναι περίπλοκα ή ασυνεπή.
Μερικές φορές η ανικανότητα ακρόασης ή εστίασης μπορεί να συνδέεται με κάτι τελείως διαφορετικό, όπως την απώλεια ακοής, μια δυσκολία ακουστικής επεξεργασίας ή μια διαταραχή ψυχικής υγείας.
Όμως συνήθως, η ανικανότητα αποτελεσματικής ακρόασης αφορά περισσότερο την κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού σας παρά οτιδήποτε άλλο. Ακόμη κι από τη νηπιακή ηλικία, κάποια παιδιά εσκεμμένα συμπεριφέρονται άσχημα, για να δουν πώς οι γονείς και οι φροντιστές θα αντιδράσουν.
Ακόμη κι αν γνωρίζουμε ότι η ανικανότητα του παιδιού να ακούσει μάλλον είναι αναπτυξιακή, εξακολουθεί να είναι εκνευριστικό, όταν νιώθετε ότι η ώρα του παιχνιδιού, η τηλεόραση ή τα βιντεοπαιχνίδια είναι πιο σημαντικά από όσα έχετε να πείτε.
Πώς να κάνετε τα παιδιά να ακούνε
Όταν προσπαθείτε να διδάξετε τα παιδιά να είναι καλοί ακροατές, είναι σημαντικό να είστε υπομονετικοί και συνεπείς με την προσέγγισή σας. Η ακρόαση είναι μια δεξιότητα που χρειάζεται χρόνο, ειδικότερα για τα μικρά παιδιά. Για να βοηθήσετε το παιδί σας να γίνει καλύτερος ακροατής, παραθέτονται κάποιος στρατηγικές που μπορείτε να δοκιμάσετε.
Αναλογιστείτε τη χρονική στιγμή. Οι γονείς συχνά θέλουν να μιλούν και να ακούγονται αμέσως. Αλλά μπορεί να είναι ωφέλιμο να βεβαιωθείτε ότι επιλέγετε μια χρονική στιγμή που το παιδί σας είναι έτοιμο να ακούσει. Στη μέση ενός παιχνιδιού ή κατά τη διάρκεια μιας άλλης συζήτησης μπορεί να μην είναι ο κατάλληλος χρόνος.
Δοκιμάστε κάτι όπως "Βλέπω πως είσαι απασχολημένος τώρα. Μήπως θα κάνεις κάποιο διάλειμμα σε λίγα λεπτά, ώστε να μιλήσουμε;" Έτσι δείχνετε ότι σέβεστε το χρόνο του παιδιού σας, κάτι που μπορεί να μιμηθεί και το ίδιο, αν το βλέπει συνεχώς από εσάς.
Χρησιμοποιήστε επανάληψη. Ένα πράγμα που μπορείτε να κάνετε όταν τα παιδιά είναι αφηρημένα κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης είναι να τους ζητήσετε να επαναλάβουν τι ειπώθηκε, ώστε να ξέρετε πως το μήνυμα ελήφθη. Η επανάληψη είναι μέρος μιας τεχνικής που ονομάζεται ενεργητική ακρόαση, όπου το μήνυμα ενός ανθρώπου είναι αρκετά σημαντικό, ώστε να ενισχυθεί με την επανάληψη.
Η διδασκαλία αυτής της θεμελιώδους δεξιότητας είναι το πρώτο βήμα στο να μάθουν πώς να είναι καλοί ακροατές στο σπίτι, με άλλους και στο σχολείο. Οπότε, όταν επικοινωνείτε με το παιδί σας, ρωτήστε το τι έμαθε.
Επιπλέον, η επανάληψη του μηνύματος θα το κάνει πιο εύκολο για τα μικρότερα παιδιά να το θυμούνται. Προσπαθήστε να μην το επιπλήξετε αν δυσκολεύεται, αλλά υπομονετικά επαναλάβετε ό,τι είπατε. Με τον καιρό, η δεξιότητα αυτή θα γίνει δεύτερη φύση του. Οι γονείς πρέπει επίσης να είναι οι ίδιοι ενεργοί ακροατές για να βοηθήσουν την ενίσχυση αυτής της δεξιότητας στα παιδιά τους.
Προσφέρετε επιλογές. Όταν δίνετε στο παιδί σας μια οδηγία ή του ζητάτε να κάνει κάτι, μια ωφέλιμη τεχνική είναι να του δίνετε επιλογές. Αυτό ενδυναμώνει τα παιδιά και τα κάνει να νιώθουν ότι έχουν κάποιο έλεγχο πάνω στη ζωή τους.
Επιπρόσθετα, δίνοντάς του επιλογές, καλλιεργείτε τις δεξιότητες λήψης αποφάσεων. Το παιδί δεν ακολουθεί πλέον απλώς οδηγίες, αλλά συμμετέχει σε όσα έχουν αντίκτυπο στη ζωή του. Για παράδειγμα, αντί να πείτε "φόρεσε τις πιτζάμες σου", ρωτήστε το αν θέλει να φορέσει τις κόκκινες ή τις μπλε πυτζάμες του. Κάθε φορά που μπορείτε να δώσετε στο παιδί σας μία επιλογή, πρέπει να το κάνετε. Έτσι όταν είναι ώρα για τις οδηγίες όπου υπάρχει μόνο μία επιλογή, θα είναι πιο πιθανό να ακούσουν.
Δοκιμάστε ήπιο άγγιγμα. Η είσοδος σας στο δωμάτιο για να μιλήσετε στο παιδί σας μπορεί να ενισχυθεί αν ακουμπήσετε με το χέρι σας τον ώμο του, αν τυλίξετε το χέρι σας γύρω από το παιδί ή εάν σφίξετε απαλά τους ώμους του. Τα παιδιά τείνουν να μαθαίνουν με διαφορετικούς τρόπους και όταν χρησιμοποιείται τόσο λεκτικά μηνύματα όσο και αποδεκτά αγγίγματα, μπορείτε να τραβήξετε καλύτερα την προσοχή τους.
Ένα άγγιγμα που δεν είναι τόσο απαλό μπορεί να αποβεί αρνητικό, όταν προσπαθείτε να επικοινωνήσετε. Βεβαιωθείτε ότι αγγίζετε το παιδί απαλά, συνειδητά και επικοινωνείτε αγάπη και σεβασμό.
Δείξτε συνέπεια. Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν τα μηνύματα που δέχονται είναι συνεπή. Έτσι βεβαιωθείτε ότι οι προσδοκίες σας σε ότι αφορά τη συμπεριφορά ακρόασης επικοινωνούνται ξεκάθαρα και με συνέπεια. Το παιδί σας πρέπει να γνωρίζει τι περιμένετε από αυτό και να εργάζεται για να γίνει πιο ενεργός ακροατής. Ενώ είναι σημαντικό να είστε υπομονετικοί, δεν θέλετε να δώσετε στο παιδί σας ανάμεικτα συναισθήματα για τη σημασία της ακρόασης. Με τη συνεχή διάδραση μαζί τους και την επικοινωνία των προσδοκιών σας, με την πάροδο του χρόνου θα αρχίσετε να βλέπετε θετικές αλλαγές στις δεξιότητες ακρόασης του παιδιού σας.
Επιβραβεύστε την καλή ακρόαση. Γίνετε δημιουργικοί σε ότι αφορά την ενίσχυση των δεξιοτήτων ακρόασης του παιδιού σας, όταν εκείνο τα καταφέρνει. Επαινέστε το παιδί σας όταν επιδεικνύει καλές δεξιότητες ακρόασης ή χρησιμοποιείστε μικρές επιβραβεύσεις για να ενθαρρύνετε την καλή ακρόαση.
Για παράδειγμα, αν θέλετε το παιδί σας να σταματήσει να βλέπει τηλεόραση και να έρθει στο τραπέζι, μπορείτε να του επιτρέψετε να έχει 15 επιπλέον λεπτά τηλεόρασης μετά το φαγητό ή πριν την ώρα του ύπνου, αν έρθουν στο τραπέζι αμέσως χωρίς παράπονα. Προσφέροντας μία εύκολη επιβράβευση ή κίνητρο μπορεί να βοηθήσει τη συμπεριφορά τους σε ότι αφορά την ακρόαση να βελτιωθεί. Πρώτον, του δείχνετε σεβασμό δημιουργώντας χρόνο για να ακούσετε τις ανησυχίες του και είναι πιο εύκολο για εκείνο να δείξει σεβασμό σε εσάς, όταν νιώθει ότι το σέβεστε. Δεύτερον, ένα παιδί μπορεί να μάθει πολλά περισσότερα από αυτά που βλέπει από ό,τι αυτά που ακούει, οπότε βεβαιωθείτε ότι οι ίδιοι αποτελείτε το πρότυπο της συμπεριφοράς πού θέλετε να δει. Θα μιμηθεί τις συμπεριφορές ακρόασής σας καθώς μαθαίνει περισσότερα για τη διαπροσωπική επικοινωνία. Αφιερώστε χρόνο για να μιλήσετε όταν είναι έτοιμο και τότε θα είναι πιο πιθανό να αποκριθεί σε σας όταν εσείς θέλετε να σας ακούσει.

Η οικογενειακή επικοινωνία μπορεί να είναι ένα από τα δυσκολότερα θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι γονείς. Η διδασκαλία του παιδιού σας για να γίνει καλός ακροατής απαιτεί χρόνο, υπομονή και συνέπεια. Αν αφιερώσετε την προσπάθεια, ωστόσο, το παιδί σας θα γίνει ενεργός ακροατής και καλό στην επικοινωνία, μία δεξιότητα που θα το ωφελήσει στην υπόλοιπη ζωή του.
Αν νιώθετε ότι υπάρχει κάτι που εμποδίζει το παιδί σας από το να γίνει καλός ακροατής, όπως η ανικανότητα να συγκεντρωθεί ή ένα θέμα ακοής, μιλήστε στο γιατρό σας για τις ανησυχίες σας. Μπορεί να αξιολογήσει το παιδί σας και να προσφέρει λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με έναν ειδικό επαγγελματία, εάν αυτό είναι απαραίτητο.

Πηγή: