Όντας γονιός για έναν (σχεδόν) ενήλικα

Αν το παιδί σας τελειώνει το λύκειο, είτε είναι τώρα 18 ετών, είτε σύντομα θα γίνει. Οπότε είστε πλέον γονιός ενός ενήλικα. Οι αντιθέσεις μπορεί να είναι απότομες και ανησυχητικές: το παιδί σας είναι απόμακρο και επιλεκτικό τη μια μέρα, φλύαρο και τρυφερό την επόμενη. Είναι εντυπωσιακά αποτελεσματικό, ωστόσο ιδιαίτερα ανοργάνωτο. Επιμένει να είναι ανεξάρτητο και να έχει τον ιδιωτικό του χώρο και χρόνο – μέχρι τη στιγμή που θα ζητήσει τη βοήθειά σας. Σύμφωνα με τον ιστότοπο Great Schools, έχετε εισέλθει σε μια νέα φάση της ζωής σας ως γονέας, με νέες προκλήσεις, ενοχλήσεις και εκπλήξεις.

Τι περνούν τα παιδιά

Βοηθάει να καταλαβαίνετε τι βιώνει το παιδί σας και να δείτε τον κόσμο μέσα από τα μάτια του. Το παιδί σας μπορεί να είναι 18 ή να τα πλησιάζει, το οποίο σημαίνει ότι ουσιαστικά είναι ακόμη έφηβος. Σύμφωνα με την καθηγήτρια και αναπτυξιακή ψυχολόγοElizabeth Ozer, σκεφτείτε τις ηλικίες 18 ως 24 ως τα όψιμα εφηβικά / πρώιμα ενήλικα χρόνια. «Είναι λιγότερο πιθανό να έχετε αντιπαραθέσεις με τον έφηβό σας σε αυτήν την ηλικία απ’ ό,τι όταν ήταν 14 ως 16 ετών» υποστηρίζει. «Δεν είναι τόσο αντιδραστικοί, αλλά ουσιαστικά είναι ακόμη έφηβοι και πρέπει να περιμένετε ότι θα φέρονται ως τέτοιοι, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα.»

Είναι επίσης σημαντικό να αναλογιστείτε πόσο στρεσογόνο μπορεί να είναι το τελευταίο έτος του λυκείου. Τα περισσότερα παιδιά της Γ’ Λυκείου έχουν εμποτιστεί με τη σπουδαιότητα των πανελληνίων, χρόνια πριν, και είναι ιδιαίτερα συντονισμένα με τις προσδοκίες των ενηλίκων στη ζωή τους. Ξάφνου το πανεπιστήμιο δεν βρίσκεται σε κάποιο απομακρυσμένο ομιχλώδες μέλλον: είναι μπροστά τους και τα κοιτά κατάματα. Γνωρίζουν ότι ο κόσμος τους πρόκειται να αλλάξει δραματικά και δεν είναι σίγουρα πώς να προετοιμαστούν γι’ αυτό.

«Υπάρχουν μερικά αντικρουόμενα πράγματα που συμβαίνουν στα παιδιά της ηλικίας αυτής» υποστηρίζει ο ψυχολόγος John Duffy, που δουλεύει με παιδιά στο κλινικό γραφείο του και παράγει έναpodcast που προσφέρει συμβουλές σε γονείς εφήβων. «Ξεκινώντας στο τέλος της Β’ Λυκείου και καθ’ όλη τη διάρκεια της Γ’ Λυκείου, έχουν συναίσθηση της επερχόμενης ελευθερίας τους και είναι πραγματικά ενθουσιασμένοι γι’ αυτό. Ταυτόχρονα, αυτό είναι τρομακτικό. Ανησυχούν αν θα μπορέσουν να ισορροπήσουν το σχολείο και την κοινωνική τους ζωή και όλες τις άλλες νέες πιέσεις που θα έρθουν. Συνεπώς είναι ενθουσιασμένοι και φοβισμένοι στο ίδιο μέτρο.»

Ο τρόπος που τα παιδιά διαχειρίζονται αυτήν την επερχόμενη μετάβαση είναι τόσο ατομικές όσο και τα ίδια τα παιδιά. Κάποιοι έφηβοι γίνονται κυκλοθυμικοί  και απόμακροι, λέει ο Duffy, ειδικά απέναντι στους γονείς τους. «Επιθυμούν την ελευθερία τους και δε θέλουν οι γονείς τους να τους περιορίζουν στην επιλογή της σχολής που θέλουν, οπότε δε θέλουν να μιλούν για τις αμφιβολίες και τους φόβους τους. Ή μπορεί να μη γνωρίζουν ούτε οι ίδιοι τα ανάμικτα συναισθήματά τους.» Κάποιοι έφηβοι αρνούνται να εμπλακούν στην όλη διαδικασία και τρελαίνουν τους γονείς τους αφήνοντας τους βαθμούς τους να πέσουν και ξεχνώντας προθεσμίες.  ʼλλοι συμπεριφέρονται έντονα, μπλέκονται σε καυγάδες και αγνοούν την ώρα που συμφωνήσατε ότι θα επιστρέψουν σπίτι. Το παιδί σας μπορεί να εμφανίζει κάποιες ή και όλες αυτές τις συμπεριφορές κάποια στιγμή στην Γ’ Λυκείου – και να φέρεται άψογα την περισσότερη ώρα επίσης.

ʼλλα παιδιά μπορεί να εκφράζουν μια αίσθηση απώλειας. «Το παρατηρήσαμε σε έναν από τους γιούς μας» λέει η Ozer, που έχει δυο παιδιά στο πανεπιστήμιο. «Ήταν το δεύτερο τετράμηνο της Γ’ Λυκείου και δεν ενεργοποιούνταν σχετικά με την προετοιμασία του για τις πανελλήνιες. Τον ρωτήσαμε και εκνευρίστηκε. Είπε ‘είμαι τόσο χαρούμενος αυτήν τη στιγμή και είναι δύσκολο να σκεφτώ ότι θα αφήσω τους φίλους μου και την οικογένειά μου και θα αρχίσω τη ζωή μου σε ένα νέο τόπο.’»

Τι περνάτε εσείς

Ως γονέας, κι εσείς αντιμετωπίζετε μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή σας. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε τα συναισθήματά σας και να εξετάσετε πώς αυτά μπορούν να επηρεάζουν τη σχέση σας με το παιδί σας. Είναι πιθανό να νιώθετε έναν συνδυασμό πραγμάτων: περηφάνεια για το παιδί σας και όλα όσα έχει κατορθώσει, ανησυχία για το πού θα πάει και πώς θα τα καταφέρει μόνο του, πένθος για το επερχόμενο τέλος της παιδικής του ηλικίας και ενθουσιασμό για τη σπουδαία νέα περιπέτεια.

Κάποιοι γονείς αντιδρούν σε όλες αυτές τις αλλαγές που έρχονται με το να γίνονται όλο και περισσότερο ελεγκτικοί. Πριν φύγει το παιδί από το σπίτι, μπορεί να ανησυχούν για όλα εκείνα τα πράγματα που δεν τους έμαθαν. Ξέρει το παιδί να πλένει τα ρούχα του ή να καθαρίζει το δωμάτιό του; Ποιος θα το βοηθήσει να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό; Είναι αρκετά καλός οδηγός για να το αφήσω μόνο του να οδηγήσει; Ωστόσο, όλες αυτές οι ανησυχίες μπορεί να είναι κεκαλυμμένο πένθος και άγχος για το παιδί που φεύγει μακριά στον κόσμο, μόνο του.

Αν πιστεύτε ότι νιώθετε πολύ συναισθηματικά φορτισμένοι, θυμηθείτε ότι είστε αντιμέτωποι με μια μεγάλη μετάβαση στη ζωή σας. Ακόμη κι αν το παιδί σας περάσει σε μια σχολή κοντά σας και μένει στο σπίτι σας, η μετάβαση από το λύκειο στο πανεπιστήμιο σηματοδοτεί το τέλος της παιδικής του ηλικίας. Θα είναι όλο και πιο ανεξάρτητο και εσείς θα εμπλέκεστε σε λιγότερες περιοχές της ζωής του – και έτσι πρέπει να είναι. Η αναγνώριση των συναισθημάτων σας, οι συζητήσεις με τους φίλους σας ή με κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας, αν κρίνετε ότι το χρειάζεστε, μπορούν να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε την κατάσταση. Η Elizabeth Ozer επίσης προτείνει να κάνετε πλάνα για εσάς. Για παράδειγμα, να παρακολουθήσετε κάποιο μάθημα, να σχεδιάσετε ένα ταξίδι, να γραφτείτε σε μια λέσχη ανάγνωσης, να ξεκινήσετε κάποιο πρότζεκτ στο σπίτι σας. Αν κάνετε κάποια μικρά βήματα αυτήν την χρονιά, θα έχετε περισσότερα συστήματα στήριξης ενεργά, όταν το παιδί σας φύγει από το σπίτι.

Είναι επίσης θεμιτό να αναγνωρίσετε τα συναισθήματά σας αυτά στο παιδί σας. Φυσικά, δε θέλετε το παιδί σας να νιώθει ενοχές ή άσχημα που φεύγει για το πανεπιστήμιο, αλλά μπορείτε να του πείτε πως είστε ενθουσιασμένοι με ό,τι του συμβαίνει και πως επίσης θα σας λείψει. Η συζήτηση για τα ανάμικτα συναισθήματά σας μπορεί να το βοηθήσει να κατανοήσει τα δικά του ανάμεικτα συναισθήματα.

Στο δρόμο για την ανεξαρτησία

Η αναγνώριση της εμπειρίας του παιδιού σας και της δικής σας θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τις τρομερές εναλλαγές του χρόνου που έρχεται. Το ίδιο θα βοηθήσει και μια καθαρή κατανόηση του ρόλου σας σε αυτό το στάδιο της ζωής σας ως γονέας. Καθώς τα παιδιά μπαίνουν στα προεφηβικά και μετά στα εφηβικά τους χρόνια, η σχέση τους με τους γονείς τους πρέπει σταδιακά να εξελίσσεται από μια σχέση εξάρτησης σε αυξανόμενη ανεξαρτησία, σύμφωνα με την ψυχολόγο Ozer. Όταν το παιδί σας πηγαίνει στη Γ’ Λυκείου, η σχέση σας πρέπει να είναι πρωτίστως μια σχέση ανεξαρτησίας, το οποίο σημαίνει πως είναι θεμιτό να επιτρέπετε στον έφηβό σας περισσότερη ελευθερία και υπευθυνότητα, ακόμη και καθώς εκφράζετε τις προσδοκίες σας καθαρά.

«Η Γ’ Λυκείου είναι η στιγμή για τους γονείς να κάνουν ένα βήμα πίσω και να φέρετε τον έφηβό σας μέσα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων» υποστηρίζει ο Duffy. «Αντί να επιβάλλετε εσείς την ώρα που πρέπει να επιστρέψει σπίτι μετά από μια έξοδο, για παράδειγμα, ρωτήστε τον έφηβό σας ‘Τι ώρα πιστεύεις πως είναι λογικό να επιστρέψεις;’ και λάβετε την πρότασή του σοβαρά υπόψη, ακόμη κι αν είναι λίγο αργότερα απ’ όσο εσείς θα θέλατε. Σύντομα το παιδί σας θα είναι ο μοναδικός που θα λαμβάνει αποφάσεις και χρειάζεται εξάσκηση. Η Γ’ Λυκείου είναι μια καλή χρονιά για να εξασκηθεί στην αυτό-παρατήρηση, ακόμα και να κάνει κάποια λάθη.»

Η Ozer συμβουλεύει τους γονείς να εστιάζουν στην ευρύτερη εικόνα. «Σκεφτείτε ποιες είναι οι προτεραιότητες της οικογένειάς σας. Θέλετε να είναι όλοι στο σπίτι για βραδινό, παραδείγματος χάριν, ή θέλετε όλες οι δουλειές που έχουν οι έφηβοί σας να κάνουν να έχουν ολοκληρωθεί πριν βγουν έξω; Να έχετε κάποιους βασικούς κανόνες και μετά προσπαθήστε να βγείτε από το ρόλο της γκρίνιας όσο περισσότερο μπορείτε.

Τέλος, απολαύστε το τελευταίο έτος του παιδιού σας στο σχολείο, συμβουλεύει η Ozer. «Διασκεδάστε με τα παιδιά σας όσο είναι ακόμα στο σπίτι. Εμπλακείτε σε όσο περισσότερες δραστηριότητές τους μπορείτε – πηγαίνετε στους αγώνες ποδοσφαίρου τους, παρακολουθείστε τις παραστάσεις τους, πιάστε την κουβέντα με τους φίλους τους όταν περνάνε από το σπίτι σας. Θυμηθείτε ότι το παιδί σας θα φύγει σύντομα και θα σας λείψει.»

 

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ:

https://www.greatschools.org/gk/articles/parenting-your-nearly-adult-child/