Καθυστέρηση Λόγου

Μήτσου Ιωάννα, Λογοθεραπεύτρια

Η σημαντικότερη περίοδος ανάπτυξης του λόγου και της ομιλίας ενός παιδιού είναι από τη στιγμή της γέννησής του μέχρι περίπου και το 3ο έτος της ηλικίας του. Ο πρώτος ήχος του παιδιού στο καλωσόρισμα της ζωής του είναι το κλάμα από το οποίο διαπιστώνεται πως το παιδί είναι καλά και αναπνέει φυσιολογικά.

Μια φυσιολογική εξέλιξη ανάπτυξης του λόγου περιλαμβάνει τα εξής στάδια:

  • Μέχρι τους 12 πρώτους μήνες της ζωή του, το παιδί αντιδρά σε ήχους, αναγνωρίζει οικείες για αυτό φωνές (όπως της μητέρας του) και έχει βλεμματική επαφή. Ανταποκρίνεται ακούγοντας το όνομα του και χαμογελά ή κλαίει όταν του μιλάνε. Κατέχει βασικές λέξεις όπως το (μαμά, μπαμπά, μπάλα) στο λεξιλόγιο του και γυρίζει το κεφάλι του προς την πηγή δυνατών ήχων.

  • Έως τα 2 χρόνια το παιδί διαθέτει 20 – 50 λέξεις στο λεξιλόγιό του, χρησιμοποιεί ρήματα και μπορεί να συνδυάσει δύο λέξεις μαζί ώστε να δημιουργήσει μικρές φράσεις. Αντιλαμβάνεται και υπακούει σε απλές εντολές (όπως ναι, όχι, έλα, κάτσε, φέρε) και χρησιμοποιεί το συμβολικό παιχνίδι (για παράδειγμα το μαγείρεμα, το τάισμα, την εναλλαγή διαφόρων ρόλων).

  • Στα 3 του χρόνια περιμένουμε να σχηματίζει απλές προτάσεις 3-4 λέξεων, να απαντάει σε ερωτήσεις και να μπορεί να παρακολουθήσει ένα διάλογο.

  • Έως τα 4 χρόνια συνήθως υπάρχει ραγδαία εξέλιξη λεξιλογίου ενός παιδιού.

Τα στοιχεία αυτά δεν αποτελούν απόλυτους κανόνες δεδομένου ότι η ανάπτυξη του λόγου μπορεί να διαφέρει από παιδί σε παιδί. Ας μην ξεχνάμε πως το κάθε παιδί, ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, μοναδικός. Θα ήταν λάθος λοιπόν η σύγκριση ανάπτυξης ενός παιδιού με άλλο.


Πότε όμως μιλάμε για καθυστέρηση λόγου;

Μπορούμε να μιλήσουμε για καθυστέρηση λόγου, όταν ένα παιδί σε ηλικία πλέον 3 ετών δεν μπορεί να γίνει κατανοητό μέσω της ομιλίας του στους άλλους. Δείχνει αυτό που θέλει για να επικοινωνήσει, λέει μόνο συλλαβές ή λίγες λέξεις, δυσκολεύεται να μιμηθεί τις λέξεις που ακούει και δεν συνδυάζει λέξεις ώστε να σχηματίσει φράσεις.

Μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στο γενικό πληθυσμό δείχνουν ότι το 4% των παιδιών ηλικίας τριών ετών παρουσιάζουν καθυστέρηση λόγου. Εμφανίζεται περισσότερο σε αγόρια συγκριτικά με τα κορίτσια (αναλογία 2:1) και συνήθως συναντάται παρόμοιο πρόβλημα και σε άλλα μέλη του οικογενειακού περιβάλλοντος (γονείς, μεγαλύτερα αδέλφια).

Αν είναι έντονη η καθυστέρηση σύμφωνα με την κλίμακα ανάπτυξης, τότε το παιδί παρουσιάζει καθυστέρηση λόγου, και θα πρέπει άμεσα να απευθυνθούμε σε λογοθεραπευτή. Ο λογοθεραπευτής θα αξιολογήσει το παιδί και θα ενημερώσει τους γονείς για το αποτέλεσμα και για την λογοθεραπευτική παρέμβαση που θα ακολουθήσει, σε περίπτωση που αυτό θα κριθεί αναγκαίο. Η έγκαιρη και σωστή διάγνωση, είναι το ʼλφα και το Ωμέγα στο αποτέλεσμα μας. Έτσι θα αντιμετωπιστούν όλες οι δυσκολίες των παιδιών στην πρώτη τους εμφάνιση και δεν θα αποτελέσουν αίτια εμφάνισης άλλων δυσκολιών στην σχολική απόδοση τους.

Πώς μπορείτε με απλούς τρόπους να διευκολύνετε την ανάπτυξη του λόγου του παιδιού σας:

  • Μιλήστε του ήρεμα και με ζεστασιά.

  • Χρησιμοποιήστε απλές λέξεις αποφεύγοντας τις μωρουδίστικες και τα υποκοριστικά.

  • Μιλήστε του για το τι κάνετε.

  • Εξηγήστε του για αυτά που βλέπει και ακούει.

  • Διαβάστε παραμύθια στο παιδί σας ή διηγηθείτε του μια ιστορία.

  • Χρησιμοποιήστε εικόνες και παιχνίδια, για να εμπλουτίσετε το λεξιλόγιό του, γιατί το παιχνίδι είναι ένας τρόπος μάθησης.