- ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Παιδοψυχιατρική παρακολούθηση:
Μην διστάσετε να δώσετε τις πληροφορίες που σας ζητούνται. Όσο πληρέστερη εικόνα δώσετε για το παιδί σας τόσο καλύτερα θα εκτιμηθούν οι υπάρχουσες δυσκολίες.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Πώς να σταματήσετε το νήπιό σας που χτυπάει άλλους
Λίγα πράγματα μπορούν να σας κάνουν να αμφισβητήσετε τις γονεϊκές σας δεξιότητες περισσότερο από το να δείτε το νήπιό σας να χτυπά ένα άλλο παιδί. Αλλά, ενώ αυτή η συμπεριφορά μπορεί να είναι τρομακτική, δεν είναι δικό σας λάθος και δεν σημαίνει ότι το παιδί σας θα μεγαλώσει και θα γίνει τραμπούκος.
«Αποκαλώ τη νηπιακή ηλικία το αναπτυξιακό στάδιο του χτυπήματος , επειδή αυτή η συμπεριφορά είναι κοινή στις ηλικίες μεταξύ ενός και δυο ετών» υποστηρίζει η Deborah Glasser, Ph.D., κλινική ψυχολόγος.
Κάποιοι από τους λόγους για τους οποίους το νήπιό σας μπορεί να φέρεται επιθετικά καθώς και τι μπορείτε να κάνετε για να σταματήσει παρουσιάζονται παρακάτω.
Γιατί τα νήπια χτυπάνε;
Τα νήπια μπορεί να μην συνειδητοποιούν ότι το χτύπημα πονάει κι αυτό μάλλον μερικώς οφείλεται στο γεγονός ότι δεν αναπτύσσεται η αίσθηση της συμπόνοιας μέχρι την ηλικία των 3 ετών. Ακόμη κι αν το παιδί κατανοεί την ιδέα, μπορεί να μην είναι ικανό να συγκρατήσει τον εαυτό του όταν βρίσκεται κοντά σε άλλα παιδιά (τα νήπια ενός έτους δεν έχουν σχεδόν κανέναν έλεγχο επί της παρόρμησής τους). Τα νήπια επίσης δεν κατανοούν πλήρως τα συναισθήματά τους και πολύ λιγότερο κάποιου άλλου, συνεπώς είναι απίθανο ότι επίτηδες αναστατώνουν κάποιον. Οι λόγοι του χτυπήματος είναι αρκετά αθώοι και συνήθως εμπίπτουν σε κάποια από τις παρακάτω κατηγορίες:
Προσπαθούν να επικοινωνήσουν.
Όπως κάθε άλλος, τα νήπια βαριούνται, πεινούν, κουράζονται και μπουχτίζουν. Η διαφορά είναι ότι δεν διαθέτουν τις λεκτικές δεξιότητες για να αναγνωρίσουν και να επικοινωνήσουν τα συναισθήματά τους, το οποίο μπορεί να τα κάνει ακόμα πιο εκνευρισμένα.
«Καθώς το λεξιλόγιο του νηπίου σας δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως ακόμα, είναι πιο πιθανό ότι θα χρησιμοποιήσουν το σώμα τους για να δείξουν τα συναισθήματά τους ή τη διαφωνία τους» δηλώνει η Miriam Schechter, M.D., επίκουρη καθηγήτρια παιδιατρικής.
Υπερασπίζονται το χώρο τους.
Έχετε πιθανόν παρατηρήσει ότι το μικρό σας χτυπάει πιο συχνά όταν βρίσκεται στην παιδική χαρά ή σε παιχνίδι με κάποιο άλλο παιδί. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή βρίσκεται κοντά σε άλλα παιδιά που αρπάζουν τα παιχνίδια του, το σπρώχνουν ή απλώς εισβάλλουν στον χώρο. Και μπορεί να ακούτε το παιδί σας να φωνάζει «Σταμάτα!» ή «Δικό μου!» Ο θυμός ή η απογοήτευση που νιώθει το παιδί σας είναι δύσκολο να χαλιναγωγηθούν.
Περνάνε μια δύσκολη ημέρα.
Όταν το νήπιό σας έχει μια άσχημη ημέρα, μπορεί να ξεσπάσει, επειδή είναι δύσθυμο και δεν διαθέτει τις απαραίτητες δεξιότητες διαχείρισης. «Ακόμα και τα παιδιά που δεν χτυπάνε ή δαγκώνουν συχνά μπορούν να χάσουν τον έλεγχο όταν νιώθουν στρες ή στο τέλος μιας μακριάς ημέρας» λέει η Dr. Schechter.
Μιμούνται κάποιον άλλον.
Το παιδί σας μπορεί να έχει δει κάποιο μεγαλύτερο αδερφάκι του να παίζει παλεύοντας με κάποιο φίλο του και να θέλει να το κάνει κι αυτό. «Για κάποια παιδιά, υπάρχει ο δοκιμαστικός παράγοντας» σχολιάζει η Jennifer Shu, παιδίατρος. «Βλέπουν κάποιον άλλον να χτυπάει και σκέφτονται ΄χμμμμ?ας το δοκιμάσω κι εγώ να δω πώς είναι΄».
Είναι από φυσικού τους ευέξαπτα.
Κάποια παιδιά απλώς έχουν γεννηθεί με μια προσωπικότητα που είναι λιγότερο χαλαρή και τους αρέσει να ηγούνται με τις γροθιές τους ή τα δόντια τους. «Πολλά εξαρτώνται από την ιδιοσυγκρασία» εξηγεί ο παιδοψυχίατρος Stanley Turecki, M.D.. Κάποια παιδιά εύκολα αφήνουν τα πράγματα να τα προσπερνάνε, ενώ άλλα δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους.
Δοκιμάζουν νέα πράγματα.
Τα νήπια συνεχώς αναρωτιούνται: «Αν το κάνω αυτό, τι θα συμβεί;» Αυτό ισχύει και στις συναναστροφές τους με άλλους, υποστηρίζει ο Theodore Dix, Ph.D., επίκουρος καθηγητής ανθρώπινης ανάπτυξης και οικογενειακών επιστημών. «Δεν έχουν τις δεξιότητες να πάρουν ό,τι θέλουν με λογικό τρόπο, οπότε μπορεί να συμπεριφερθούν πιεστικά ή καταφανώς προκλητικά.»
Χρειάζονται τον χώρο τους.
Τα νήπια δεν έχουν καλή αντίληψη των χωρικών σχέσεων. Αν νιώθουν στριμωγμένα ή περιορισμένα από άλλα παιδιά σε έναν μικρό χώρο, μπορεί να προσπαθήσουν να χτυπήσουν (ή να δαγκώσουν) για να ξεφύγουν.
Πώς να το σταματήσετε;
Όταν το παιδί σας ξεσπάει σωματικά, αντιμετωπίστε τη συμπεριφορά αυτή αμέσως. Κατεβείτε στο επίπεδό του, κοιτάξτε το στα μάτια και πείτε με ήρεμη, σταθερή φωνή: «Είναι εντάξει να είσαι θυμωμένο/αναστατωμένο. Δεν είναι εντάξει να χτυπάς.» Αυτό είναι όλο κι όλο που χρειάζεστε, δηλαδή να επικυρώσετε το συναίσθημα (είναι εντάξει να νιώθει ό,τι νιώθει) και θέστε το όριο (αλλά δεν είναι εντάξει να εκφράζει τα συναισθήματά του μέσω επιθετικής συμπεριφοράς).
Οι πιο μακροσκελείς εξηγήσεις συχνά πάνε χαμένες και μπορούν να γυρίσουν μπούμερανγκ, επειδή μπορούν να μάθουν να εξισώνουν το να είναι επιθετικοί με το να λαμβάνουν προσοχή. Αν χτυπήσουν και πάλι, απομακρύνετέ τα από την κατάσταση. Μπορείτε ακόμη και να κρατήσετε το χέρι τους λέγοντας «δεν θα σε αφήσω να χτυπάς».
«Όταν πειθαρχείτε ένα παιδί κάθε φορά που χτυπάει, μαθαίνει ότι δεν υπάρχει δικαιολογία για τη βία» υποστηρίζει η Dr. Schechter.
Κάποιο άλλοι τρόποι να χειριστείτε ένα επεισόδιο χτυπήματος είναι οι ακόλουθοι:
Εντοπίστε την αιτία.
Προσπαθήστε να βρείτε τι αναστάτωσε το νήπιό σας αρκετά ώστε να το κάνει να χτυπήσει. Ενοχλήθηκε επειδή δε βρίσκει το αγαπημένο του παιχνίδι; Εκνευρίστηκε με κάποιον που εισήλθε στο χώρο του; Χρειάζεται κάποιο σνακ; Δώστε του τις λέξεις να μπορέσει να εκφράσει τι νιώθει. Αν δώσουν μια στο ποτηράκι τους με το νερό και το ρίξουν από το τραπέζι, επειδή θέλουν γάλα, βοηθήστε τα να το επικοινωνήσουν. Μπορείτε να πείτε «Θέλεις γάλα; Πες γάλα.»
Δράστε από πριν.
Σημειώστε ποιες καταστάσεις κάνουν το παιδί σας να χτυπά άλλους και προσπαθήστε να τις αποφύγετε. Χτυπάνε όταν είναι κουρασμένα ή πεινασμένα ή όταν πρέπει να φύγουν από το σπίτι ενός φίλου; Προλάβετε την κρίση με λίγη οργάνωση από πριν. Βεβαιωθείτε ότι το νήπιό σας κοιμάται τακτικά, έχετε σνακ διαθέσιμα και προετοιμάστε το για τις μεταβάσεις από μια κατάσταση στην άλλη. Μπορείτε να γίνετε δημιουργικοί: Αν ξεσπάνε επειδή θέλουν πάντα το αγαπημένο παιχνίδι του φίλου τους, για παράδειγμα, ρωτήστε τους γονείς του άλλου παιδιού αν μπορούν να απομακρύνουν το παιχνίδι πριν πάτε στο σπίτι του.
Προσπαθήστε να μην χάσετε τη συγκρότησή σας.
Κάποια παιδιά πιστεύουν ότι οποιαδήποτε προσοχή είναι καλύτερη από τη μηδενική προσοχή. Αν «φρικάρετε» όταν το παιδί σας κάνει κάτι κακό, τότε μπορεί να νιώθουν κινητοποιημένα να φέρονται άσχημα, ώστε να αποσπάσουν κάποια αντίδραση.
Δείξτε συμπόνια.
Όταν το παιδί σας νιώθει θυμό ή εκνευρισμό, αναγνωρίστε τα συναισθήματα αυτά εκ μέρους τους. «Δείχνεις θυμωμένος που ο Γιώργος πήρε το κίτρινο λεωφορείο» ή «Έχεις αναστατωθεί που η μαμά δεν σε αφήνει να σκαρφαλώσεις πάνω στο τραπέζι;» Εφαρμόζοντας θετική επιβράβευση (ο έπαινος του παιδιού όταν μοιράζεται ένα παιχνίδι ή ένα απαλό άγγιγμα) μπορεί να εμπνεύσει το παιδί να φέρεται καλύτερα.
Συνδέστε τις πράξεις τους με τα συναισθήματα των άλλων.
Τα νήπια έχουν περιορισμένη κατανόηση του πώς η συμπεριφορά τους επηρεάζει τους άλλους. Το παιδί σας χρειάζεται να καταλάβει πώς ένιωσε ο φίλος τους όταν τον χτύπησε. Πείτε «Αυτό πόνεσε τον Γιάννη και τον έκανε να νιώθει άσχημα.» Πείτε του ότι ξέρετε πως δυσκολεύεται, αλλά το να χτυπήσουμε κάποιον δεν είναι ποτέ η σωστή επιλογή.
Εξασκηθείτε στην επίλυση προβλημάτων.
Χρησιμοποιήστε φανταστικό παιχνίδι για να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει να επιλύει δύσκολες καταστάσεις. Προσποιηθείτε ότι είστε ένα νήπιο που έχει πάρει το αγαπημένο του παιχνίδι και διδάξτε το παιδί σας τι να λέει στην περίσταση αυτή, όπως «Αυτό είναι το παιχνίδι μου, σε παρακαλώ, δώσε μου το πίσω!» Αν αυτό δεν έχει αποτέλεσμα, πείτε στο παιδί σας να ζητήσει βοήθεια από έναν ενήλικα. Δραματοποιήστε τις σκηνές αυτές αρκετά συχνά, ώστε να γίνουν βίωμα.
Αποσπάστε την προσοχή του.
Αποφορτίστε την ένταση ανάμεσα στα παιδιά εισάγοντας κάποιο νέο παιχνίδι. «Η απόσπαση της προσοχής των παιδιών με μια νέα δραστηριότητα συχνά είναι ο ευκολότερος τρόπος να αποφορτιστεί μια διαφωνία» δηλώνει η Erin Floyd, Ph.D., κλινική παιδοψυχολόγος.
Αν τσακώνονται για ένα παιχνίδι, δώστε τους λίγο χρόνο να δείτε αν μπορούν να επιλύσουν τη διαφωνία πρώτα. Αν υπάρχει κλιμάκωση σε βία, πείτε «αν δεν περιμένετε τη σειρά σας να παίξετε με το παιχνίδι, θα πάρω το παιχνίδι και θα προσπαθήσετε ξανά σε λίγο.» Μην αφήσετε το παιδί σας να κρατήσει ένα παιχνίδι που απέκτησε αρπάζοντάς το. Κάνοντάς το να το επιστρέψει, του δείχνετε ότι το να είναι βίαιο, δεν θα του δώσει ό,τι θέλει.
Ελέγξτε την κατανάλωση οπτικών μέσων.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα πάντα όσα παρακολουθεί το παιδί σας, ακόμα και καρτούν, για να βεβαιωθείτε ότι οι εκπομπές δεν περιέχουν βία. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που εκτίθενται σε βίαιες εικόνες είναι πιο πιθανό να είναι τα ίδια επιθετικά.
Μην χτυπάτε το παιδί σας.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι το χτύπημα ενός παιδιού δεν είναι ποτέ σωστό και ειδικά για τα νήπια του ενός έτους. «Στην ηλικία αυτή το παιδί είναι αναπτυξιακά ανίκανο να συνδέσει το χτύπημά σας, όσο απαλό κι αν είναι, με ό,τι έχουν κάνει» δηλώνει ο Dr Turecki. Αν έχετε μπει στον πειρασμό να αντιμετωπίσετε την επιθετική συμπεριφορά του νηπίου σας με χτύπημα στα πισινά, σκεφτείτε πόση σύγχυση θα του προκαλέσει το να του πείτε ότι το να χτυπάμε δεν είναι εντάξει και για τιμωρία να το χτυπήσετε.
Κατακλείδα
Ενώ μπορεί να σας ανησυχεί το νήπιό σας που χτυπάει κάποιον άλλον, προσπαθήσετε να θυμάστε ότι δεν υπάρχει κακή πρόθεση πίσω από τη συμπεριφορά αυτή. Το μικρό σας έχει καλή πρόθεση, απλώς χρειάζεται καλύτερους τρόπους να εκφράσει τα συναισθήματά του, το οποίο θα συμβεί με τον καιρό. «Τα νήπια περνούν από το στάδιο αυτό για έναν ή δυο μήνες» εξηγεί ο Dr Turecki. «Οτιδήποτε είναι βραχύβιο συνήθως είναι κάτι για το οποίο δεν χρειάζεται να ανησυχούμε.»
Πηγή:
