Πώς η Τέχνη βοηθά τα άτομα με ΔΕΠΥ, Μαθησιακές Δυσκολίες και Αυτισμό

Για τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες, ΔΕΠΥ και αυτισμό, η θεραπεία μέσα από την Τέχνη προσφέρει μια ευκαιρία για έκφραση. Η Τέχνη μπορεί να αποτελέσει έναν τρόπο επικοινωνίας για τους ανθρώπους που το βρίσκουν δύσκολο να εκφράσουν λεκτικά τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Η Τέχνη στα σχολεία προσφέρει έναν δημιουργικό (και απολαυστικό) τρόπο επικοινωνίας χωρίς περιορισμούς ή ανησυχία για τυχόν επίκριση, καθώς δεν υπάρχει η έννοια της αποτυχίας, όταν δημιουργείς τέχνη. Η διαδικασία αυτή προσφέρει στα παιδιά μια αίσθηση επίτευξης και ενισχύει την αυτοπεποίθησή τους. Η δημιουργική διαδικασία απαιτεί επίλυση προβλημάτων, μια σημαντική δεξιότητα την οποία μπορούν να βελτιώσουν, καθώς συχνά τα παιδιά με τις προαναφερθείσες δυσκολίες παρουσιάζουν συμπτώματα διαταραχής της εκτελεστικής λειτουργίας.

Τα παιδιά με ΔΕΠΥ και κάποιων τύπων μαθησιακών δυσκολιών συχνά έχουν έντονα συναισθήματα. Κάποια διαθέτουν φτωχές κοινωνικές δεξιότητες και/ή χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η θεραπεία μέσω της Τέχνης είναι ένα εργαλείο που προσφέρει μια μη λεκτική προσέγγιση στην επικοινωνία και την έκφραση των συναισθημάτων.

Ο εγκέφαλος ερεθίζεται από τη δημιουργία της τέχνης και παράγει υψηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ), καθώς τα αυξημένα επίπεδα ντοπαμίνης βελτιώνουν τη συγκέντρωση.  Η έκφραση δημιουργικότητας μέσω της τέχνης επίσης αυξάνει τη σεροτονίνη και μειώνει τα επίπεδα στρες. Όταν χρησιμοποιείται θεραπευτικά, η δημιουργία τέχνης μπορεί επίσης να βελτιώσει την εκτελεστική λειτουργία σε παιδιά και ενήλικες με ΔΕΠΥ, και τις κινητικές δεξιότητες κάποιων παιδιών με μαθησιακές λειτουργίες ή δυσλεξία. Με ποικίλους τρόπους, η θεραπεία αυτή μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμη στην αντιμετώπιση των καθημερινών προκλήσεων.

Θεραπεία μέσω Τέχνης στο Σχολείο

Για πολλά χρόνια, η τέχνη χρησιμοποιούνταν ευρέως στα σχολικά προγράμματα. Η Τέχνη παρέχει μια διέξοδο έκφρασης. Δίνει μια φωνή στα παιδιά με περιορισμούς και παρέχει έναν εξαιρετικό τρόπο για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Η τέχνη μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της αυτοεκτίμησης, της αυτοεπίγνωσης και της έκφρασης του εαυτού. Απασχολεί το μυαλό, το σώμα, το πνεύμα και μπορεί να οδηγήσει στην ανακάλυψη των συναισθημάτων μας.

Η τέχνη έχει χρησιμοποιηθεί για να επαυξήσει τη διδασκαλία σε μια ποικιλία θεματικών ενοτήτων. Για παράδειγμα, η Dr. Merryl Goldberg έχει δημιουργήσει μια σειρά οδηγιών για τη χρήση της δημιουργίας τέχνης ως έναν τρόπο να βοηθήσει τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες που μαθαίνουν οπτικά.

Η Θεραπευτική Δύναμη της Τέχνης

Η θεραπεία μέσω της Τέχνης βασίζεται στη θεωρία ότι οι δημιουργικές εκφράσεις μπορούν να καλλιεργήσουν τη συναισθηματική ευεξία. Επιτρέπει στα άτομα να επικοινωνήσουν τις προσωπικές τους εμπειρίες. Έχει αποδειχθεί ότι η δημιουργικότητα επιτρέπει στους ανθρώπους να ανακαλύψουν την ταυτότητά τους. Ενισχύει την ικανότητα του ατόμου για αυτοΐαση και επίτευξη εσωτερικής γαλήνης. Ο καλλιτέχνης μπορεί να εκφράσει τις εσωτερικές εμπειρίες του με έναν τρόπο δημιουργικό, ίσως ακόμα και όμορφο. Όπως υποστήριξε κάποτε ο Πικάσο: «Τα χρώματα, όπως τα χαρακτηριστικά, ακολουθούν τις αλλαγές των συναισθημάτων».

Και υπάρχει ένα τεράστιο εύρος μέσων που κάποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει για να εκφραστεί μέσω της τέχνης: χρωματισμός, σκίτσο, ζωγραφική, γλυπτική, κολάζ. Σύμφωνα με την Catherine Moon στο βιβλίο της Materialas & Media, στη δημιουργία τέχνης, τα υλικά και τα μέσα είναι μεσάζοντες ανάμεσα στις ιδιωτικές ιδέες, σκέψεις και συναισθήματα και την εξωτερική τους εκδήλωση σε απτές, αισθητηριακές μορφές. Έτσι, τα υλικά παρέχουν τα κεντρικά συστατικά της ανταλλαγής που συμβαίνει ανάμεσα στους θεραπευτές και πελάτες.

Τα περισσότερα άτομα με δυσλεξία, μαθησιακές δυσκολίες και ΔΕΠΥ μαθαίνουν οπτικά και έχουν τη δυνατότητα καλλιτεχνικής έκφρασης.

Μαθησιακές Δυσκολίες και Τέχνη

Η διερεύνηση των καλλιτεχνικών ταλέντων μπορεί να είναι διασκεδαστική και μπορεί να αποτελέσει ένα ξεκίνημα που να μην είχε κανείς φανταστεί. Η καλύτερη συμβουλή για κάποιον με μαθησιακές δυσκολίες, δυσλεξία ή ΔΕΠΥ είναι να μην κρύψει, να μην απομονώσει τον εαυτό του και να μην υψώσει τείχη. Αυτά τα τείχη, αν και προστατεύουν βραχυπρόθεσμα, εμποδίζουν την ανάπτυξη, τη θεραπεία και την πρόοδο στη ζωή. Καλό είναι να παίρνουμε ρίσκα, να επιδιώκουμε αυτό που θέλουμε και να μη δίνουμε σημασία στις επικρίσεις και στους περιορισμούς που μπορεί να μας επιβάλλουν οι άλλοι.

Ο  Θετικός Ρόλος της Θεραπείας μέσω της Τέχνης

Η Τέχνη, ειδικά για τα άτομα με αυτισμό και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, προσφέρει εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας, όταν οι λέξεις είναι περιορισμένες. Η θεραπεία μέσω Τέχνης μπορεί επίσης να βοηθήσει με κοινωνικά θέματα, καθώς τους παρέχει ένα εναλλακτικό μονοπάτι, ενισχύει την αυτοεκτίμηση και χτίζει την αυτοπεποίθηση σε προσωπικό επίπεδο για κάθε καλλιτέχνη. Η συμμετοχή στην Τέχνη είναι ένας ωφέλιμος τρόπος διαχείρισης των αρνητικών όψεων της ζωής με δυσκολίες και το στίγμα που τις συνοδεύει.

Ιστορικά, όσοι περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους με μια αόρατη αναπηρία έχουν υποτιμηθεί, έχουν γίνει αποδέκτες λύπησης και αδυνατούν να καταφέρουν όσα οι συνομήλικοί τους. Για να επιχειρηθεί μια εξίσωση, μπορεί να βοηθήσει η δύναμη της Τέχνης. Είναι σημαντικό να παρέχονται ευκαιρίες στα άτομα με τις αόρατες αυτές αναπηρίες να αριστεύσουν, να νιώσουν αυτοπεποίθηση και να επισκιάσουν τις δυσκολίες.

Επίλογος

«Η Τέχνη ξεπλένει από την ψυχή τη σκόνη της καθημερινότητας.» Πάμπλο Πικάσο

Η Τέχνη Μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με Μαθησιακές Δυσκολίες, Αυτισμό και ΔΕΠΥ, βελτιώνοντας την ψυχική τους υγεία. Μπορεί ακόμα και να βελτιώσει τη σωματική τους υγεία ανακουφίζοντάς τους από το στρες και το άγχος.

 

Πηγή:

https://www.ldrfa.org/how-art-therapy-helps-people-with-adhd-learning-disabilities-and-autism/