Γλωσσική Καθυστέρηση

Τι είναι η γλωσσική καθυστέρηση;

Η γλωσσική καθυστέρηση είναι ένα είδος διαταραχής επικοινωνίας. Το παιδί μπορεί να παρουσιάζει γλωσσική καθυστέρηση, αν δεν έχει κατακτήσει τα γλωσσικά αναπτυξιακά ορόσημα της ηλικίας του. Οι γλωσσικές του ικανότητες μπορεί να αναπτύσσονται με πιο αργούς ρυθμούς από εκείνους των περισσότερων παιδιών. Μπορεί να δυσκολεύεται να εκφράσει τον εαυτό του ή να κατανοήσει τους άλλους. Η καθυστέρηση αυτή μπορεί να περιλαμβάνει έναν συνδυασμό μειονεξιών στην ακοή, την ομιλία αλλά και γνωστικών μειονεξιών.

Οι γλωσσικές καθυστερήσεις είναι αρκετά κοινές. Σύμφωνα με το Σύστημα Υγείας του Πανεπιστήμιου του Michigan η καθυστέρηση στην ομιλία ή στη γλωσσική ανάπτυξη αφορά το 5 έως 10 % των παιδιών προσχολικής ηλικίας.

Είδη

Η γλωσσική καθυστέρηση μπορεί να αφορά την αντίληψη, την έκφραση ή έναν συνδυασμό των δυο. Ένα έλλειμα αντιληπτικής γλώσσας συμβαίνει όταν ένα παιδί δυσκολεύεται να κατανοήσει τη γλώσσα. Μια διαταραχή εκφραστικής γλώσσας συμβαίνει όταν ένα παιδί δυσκολεύεται να επικοινωνήσει λεκτικά.

Συμπτώματα

Αν ένα παιδί έχει γλωσσική καθυστέρηση, δεν θα κατακτήσει τα γλωσσικά ορόσημα στην τυπική ηλικία. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα και τα ορόσημα που δεν κατακτήθηκαν εξαρτώνται από την ηλικία του παιδιού και τη φύση της γλωσσικής καθυστέρησης.

Κοινά συμπτώματα γλωσσικής καθυστέρησης είναι το παιδί:

να μη βαβίζει ως την ηλικία των 15 μηνών
να μη μιλά ως την ηλικία των 2 ετών
να μη χρησιμοποιεί μικρές προτάσεις ως την ηλικία των 3 ετών
να δυσκολεύεται να ακολουθεί οδηγίες
να μην έχει καθαρή άρθρωση ή προφορά
να δυσκολεύεται να συνδέει λέξεις για να σχηματίσει πρόταση
να παραλείπει λέξεις από προτάσεις.

Αίτια

Οι γλωσσικές καθυστερήσεις στα παιδιά έχουν πολλά πιθανά αίτια. Σε κάποια περιστατικά, περισσότεροι από ένας παράγοντες συμβάλλουν στη γλωσσική καθυστέρηση. Κάποια κοινά αίτια είναι τα παρακάτω:

μειονεξίες ακοής: είναι συχνό τα παιδιά που έχουν μειονεξίες ακοής να παρουσιάζουν και γλωσσικές μειονεξίες. Αν δεν ακούν τη γλώσσα, η εκμάθηση της επικοινωνίας μπορεί να είναι δύσκολη.
αυτισμός: ενώ δεν έχουν γλωσσικές καθυστερήσεις όλα τα παιδιά με αυτισμό, οι Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος συχνά επηρεάζουν την επικοινωνία.
νοητικές διαταραχές: διάφορες νοητικές διαταραχές μπορούν να προκαλέσουν γλωσσικές καθυστερήσεις. Για παράδειγμα, η δυσλεξία και άλλες μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να οδηγήσουν σε καθυστερήσεις της γλώσσας σε κάποιες περιπτώσεις.
αρκετά ψυχολογικά θέματα: και αυτά μπορούν να προκαλέσουν γλωσσικές καθυστερήσεις. Για παράδειγμα, η σοβαρή παραμέληση μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στη γλωσσική ανάπτυξη.

Παράγοντες κινδύνου για την γλωσσική καθυστέρηση

Οι πιθανοί παράγοντες κινδύνου για προβλήματα ομιλίας και γλώσσας περιλαμβάνουν:

το φύλο του παιδιού (πιο συχνά παρουσιάζονται στα αγόρια)
η προωρότητα
το ελλιπές βάρος κατά τον τοκετό
το οικογενειακό ιστορικό προβλημάτων γλώσσας ή ομιλίας
το χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων

Διάγνωση

Μετά από μια ενδελεχή ιατρική αξιολόγηση, ο παιδίατρος παραπέμπει το παιδί σε έναν λογοπεδικό/λογοθεραπευτή. Ο ειδικός αυτός θα πραγματοποιήσει μια ολιστική αξιολόγηση της αντιληπτικής και της εκφραστικής γλώσσας του παιδιού, για να καθορίσει αν υπάρχει γλωσσική καθυστέρηση. Η εξέταση θα εστιάσει στις διάφορες μορφές λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας και θα χρησιμοποιηθούν σταθμισμένα και μη τεστ.

Μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, ο λογοθεραπευτής μπορεί να προτείνει περαιτέρω εξετάσεις. Για παράδειγμα, μια εξέταση από ΩΡΛ μπορεί να βοηθήσει να διαπιστωθεί αν το παιδί έχει μειονεξίες ακοής. Το παιδί μπορεί να έχει προβλήματα ακοής που έχουν παραβλεφθεί, ειδικά αν είναι πολύ νεαρό.

Αποκατάσταση

Μετά τη διάγνωση, το πλάνο αποκατάστασης πιθανόν να περιλαμβάνει λογοθεραπεία. Ένας ειδικευμένος λογοθεραπευτής θα ολοκληρώσει μια αξιολόγηση για να καθορίσει τα είδη προβλημάτων που αντιμετωπίζει το παιδί. Αυτή η πληροφορία θα τον βοηθήσει να αναπτύξει και να εφαρμόσει το πλάνο αποκατάστασης.

Αν το παιδί έχει υποκείμενα ιατρικά νοσήματα, ο παιδίατρος μπορεί να προτείνει και άλλες θεραπείες. Για παράδειγμα, μπορεί να προτείνει μια αξιολόγηση από νευροψυχολόγο.

Ποια είναι η πρόγνωση;

Η πρόγνωση εξαρτάται από τη συγκεκριμένη δυσκολία του παιδιού και την ηλικία του. Κάποια παιδιά καλύπτουν το χάσμα με τους συνομήλικούς τους και κατακτούν μελλοντικά γλωσσικά ορόσημα. Άλλα παιδιά έχουν περισσότερη δυσκολία να υπερνικήσουν τη γλωσσική καθυστέρηση και μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα αργότερα στην παιδική τους ηλικία. Κάποια παιδιά με γλωσσικές καθυστερήσεις έχουν επίσης προβλήματα συμπεριφοράς ή στην ανάγνωση ως αποτέλεσμα της καθυστερημένης γλωσσικής τους ανάπτυξης.

Αν το παιδί σας διαγνωστεί με γλωσσική καθυστέρηση, είναι σημαντικό να αρχίσετε την αποκατάσταση νωρίς. Η πρώιμη παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή ανάπτυξης άλλων προβλημάτων, όπως κοινωνικών, μαθησιακών και συναισθηματικών προβλημάτων.

Πώς να ενθαρρύνετε τη γλωσσική ανάπτυξη

Μπορεί να μην είναι δυνατόν να αποτραπούν όλες οι γλωσσικές καθυστερήσεις. Οι μειονεξίες στην ακοή και οι μαθησιακές δυσκολίες δεν μπορούν να αποφευχθούν. Με τους παρακάτω τρόπους μπορούμε να ενθαρρύνουμε τη γλωσσική ανάπτυξη στο παιδί:

μιλήστε στο παιδί από τη στιγμή που γεννιέται,
απαντήστε στο βάβισμα του παιδιού, όταν είναι μωρό,
τραγουδήστε στο παιδί, όταν είναι μωρό,
διαβάστε στο παιδί,
απαντήστε τις ερωτήσεις του παιδιού.

Πηγή:

Language Delay: Types, Symptoms, and Causes (healthline.com)