- ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Μαθησιακές Δυσκολίες / Δυσλεξία:
Εάν δυσκολεύεται καθώς διαβάζει κάποιες λέξεις τονίστε τις με χρωματιστό μαρκαδόρο.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Γονεϊκή κακοποίηση
Η κακοποίηση γονέων συμβαίνει όταν ένα παιδί συνήθως ένας έφηβος επιδεικνύει συμπεριφορά που είναι κακοποιητική προς ένα γονέα. Σύμφωνα με τον ιστότοπο Empowering Parents, μπορεί να πρόκειται για ένα μεμονωμένο περιστατικό ή μπορεί να κλιμακώνεται σε συχνότητα, ακόμη και σε σημείο καθημερινών συμβάντων. Μπορεί να κυμαίνεται από λεκτική βία (να βρίζει ή να απειλεί το γονέα) και εκφοβισμό ως ξεκάθαρη σωματική επίθεση.
Οι στόχοι γονεϊκής κακοποίησης, συνήθως ζουν την κάθε μέρα με το φόβο του τι θα κάνει ο έφηβός μετά, πάντα περιμένοντας εκείνο που θα πυροδοτήσει μια έκρηξη. Σε άλλες περιπτώσεις, η κακοποιητική συμπεριφορά μπορεί να συμβεί χωρίς συναίσθημα: μια ήρεμη, εσκεμμένη πράξη κακοποίησης που τη χρησιμοποιεί ο έφηβος για να διατηρήσει την εξουσία του πάνω στο γονέα.
Η γονεϊκή κακοποίηση μπορεί να προκαλέσει στο γονέα ντροπή, θυμό, τρόμο και αβεβαιότητα για το τι πρέπει να κάνει. Αυτά τα συναισθήματα αποκαλούνται «γονεϊκοί ακινητοποιητές»: τα συναισθήματα αυτά είναι τόσο έντονα που επικρατούν της λογικής. Τα συναισθήματα αυτά αφήνουν τους γονείς να αμφισβητούν τον εαυτό τους, παγιδευμένοι στην αμφιβολία για το ποιο δρόμο πρέπει να επιλέξουν. Αν κάποιος γονέας βρίσκεται στην κατάσταση αυτή με το παιδί του, δε σημαίνει ότι είναι αδύναμος ή χαμηλής νοημοσύνης. Στην πραγματικότητα, πολλοί γονείς που είναι θύματα κακοποίησης από τον έφηβό τους είναι επιτυχημένοι στο χώρο εργασίας τους ή σε άλλες περιστάσεις.
Είναι η συμπεριφορά του παιδιού μου κακοποιητική;
Αν το παιδί ή ο έφηβός σας σάς βλάπτει σωματικά, τότε κακοποιείστε. Είναι τόσο απλό. Κανείς δε θέλει να πιστέψει ότι το παιδί του μπορεί να τον κακοποιεί. Το συναίσθημα μπορεί να θολώνει τα νερά, να σας κάνει να αμφισβητείτε ότι τα πράγματα είναι τόσο άσχημα όσο σας λέει το ένστικτό σας. Αναρωτηθείτε: αν το παιδί σας ήταν οποιοσδήποτε άλλος ένας γείτονας ή ένας συνάδελφος θα θεωρούσατε τις πράξεις του κακοποιητικές ή επιθετικές; Αυτό θα σας βοηθήσει να βγάλετε τα συναισθήματα από την εξίσωση.
Προειδοποιητικά σημάδια γονεϊκής κακοποίησης
Κάποιες φορές μια κατάσταση κλιμακώνεται χωρίς να το συνειδητοποιήσουμε. Τα παρακάτω είναι μερικά πιθανά προειδοποιητικά σημάδια ότι η συμπεριφορά του παιδιού σας φτάνει στα όρια της κακοποίησης:
- Εκφοβισμός: Είναι φυσιολογικό για ένα παιδί να πιέζει τα όρια για να πάρει αυτό που θέλει. Τα παιδιά ζητάνε ξανά και ξανά κάτι που θέλουν, μέχρι ο γονέας να ξεσπάσει «Σου είπα όχι!» Αυτό που δεν είναι σύνηθες είναι να νιώθετε πως, αν δε δώσετε στο παιδί σας αυτό που θέλει, θα εκδικηθεί με έναν τρόπο βλαπτικό για εσάς. Ο εκφοβισμός είναι ένας τρόπος να φοβίζουμε κάποιον ώστε να κάνει κάτι. Μπορεί να είναι λόγια, ο τόνος της φωνής ή ακόμη και ένα βλέμμα.
- Ακραία ανυπακοή: Ναι, τα παιδιά μπορεί να είναι ανυπάκουα. Αλλά όταν η ανυπακοή φτάνει στο σημείο που το παιδί σας δεν έχει κανένα σεβασμό για την εξουσία σας ως γονέα, αψηφώντας τους κανόνες του σπιτιού χωρίς να ασχολείται με τις συνέπειες, αυτό είναι ένα πιθανό σημάδι κλιμάκωσης. Πολλά παιδιά αψηφούν χωρίς βία. Ωστόσο, η ακραία αντιπαλότητα μπορεί να είναι μέρος μιας πιο σοβαρής εικόνας.
- Ένα κλιμακούμενο μοτίβο βίας: Τα παιδιά θυμώνουν, χτυπάνε πόρτες, πετάνε πράγματα στο πάτωμα του δωματίου τους. Πιθανόν να θυμάστε την εποχή που μεγαλώνατε και κάνατε το ίδιο. Όμως μάθατε πως η συμπεριφορά αυτή δε σας έφερε αυτό που θέλατε και στην πραγματικότητα μπορεί να είχε ως αποτέλεσμα να έπρεπε να ξαναγοράσετε πράγματα που είχαν αξία. Από την άλλη, αν η συμπεριφορά ενός παιδιού ή ενός εφήβου συνεχίζει να κλιμακώνεται σε σημείο που καταστρέφει πράγματα, δίνει γροθιές σε τοίχους, σπρώχνει, χτυπάει πράγματα κοντά σε εσάς ή πετάει πράγματα που «σχεδόν» σας χτυπούν, απειλεί λεκτικά ή παραβιάζει τα προσωπικά σας όρια, τότε αυτό είναι ένα μοτίβο που μπορεί να δείχνει κακοποιητική συμπεριφορά.
Γιατί είναι κακοποιητικός ο έφηβός μου;
Όταν ένα παιδί ή έφηβος γίνεται κακοποιητικός, είναι φυσικό ο γονέας να ρωτήσει «Γιατί;» Πολλοί γονείς νιώθουν ενοχές, κατηγορούν τον εαυτό τους για τη συμπεριφορά του παιδιού: «Αν ήμουν καλύτερος γονέας, το παιδί μου δε θα φερόταν με αυτόν τον τρόπο.»
Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να υπάρχουν διάφοροι υποβόσκοντες παράγοντες που συνεισφέρουν στη γονεϊκή κακοποίηση, συμπεριλαμβανομένων της έλλειψης ορίων, την κατάχρηση ουσιών (από το γονέα ή το παιδί), τη φτωχή ικανότητα διαχείρισης, υποβόσκουσες ψυχολογικές καταστάσεις (όπως διαταραχή ελλειμματικής προσοχής με υπερκινητικότητα και εναντιωματική-προκλητική διαταραχή) και μαθημένων συμπεριφορών. Κάποια παιδιά συμπεριφέρονται βίαια επειδή έτσι μπορούν να διαχειριστούν την πραγματικότητά τους. ʼλλα φέρονται έτσι εσκεμμένα και απολαμβάνουν την εξουσία που συνοδεύει τον εκφοβισμό του γονέα.
Θυμηθείτε: μπορούμε να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τι συμβαίνει σε κάθε περίσταση, αλλά δεν υπάρχει δικαιολογία ή λογική πίσω από την κακοποίηση.
Αντιδρώντας στη γονεϊκή κακοποίηση
Η επιθετική και κακοποιητική συμπεριφορά δεν είναι μέρος της τυπικής παιδικής ηλικίας ή της εφηβείας. Δεν είναι ένα στάδιο που ο έφηβός σας «θα το ξεπεράσει» αν το αγνοήσετε. Αν αντιμετωπίζετε γονεϊκή κακοποίηση στο σπίτι σας, το παιδί σας παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων. Δεν έχει σημασία αν πρόκειται για τα δικαιώματα του γονέα του. Αυτό δεν το κάνει λιγότερο σοβαρό ή λιγότερο παράνομο. Το σπίτι σας είναι ένα μέρος όπου το παιδί σας θα μάθει πώς να συμπεριφέρεται απέναντι στον κόσμο. Μαθαίνει τι είναι αποδεκτό και τι δεν είναι. Μαθαίνει για τις συνέπειες της συμπεριφοράς και τον καταλογισμό ευθύνης.
Μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες που μπορεί να έρθει αντιμέτωπος ένας γονέας είναι να αντιδράσει στην επιθετικότητα ή την κακοποίηση που δέχεται από το παιδί του. Είναι φυσικό να νιώθει διχασμένος. Από τη μια, είναι ενστικτώδης η προστασία του παιδιού από το γονέα. Από την άλλη, τίποτα δεν μπορεί να πατήσει τα κουμπιά του θυμού, της απογοήτευσης και του πόνου όπως η κακοποιητική συμπεριφορά του παιδιού. Κάποιες μέρες νιώθετε συναισθηματικά πιο δυνατός από άλλες. Μόνο εσείς μπορείτε να αποφασίσετε τι μπορείτε να κάνετε κάθε δεδομένη στιγμή. Κάποιες προτάσεις είναι:
- Επικοινωνήστε τα όρια ξεκάθαρα. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας καταλαβαίνει τα σωματικά και συναισθηματικά σας όρια. Μπορεί να χρειαστεί να πείτε ξεκάθαρα: «Δεν είναι εντάξει να φωνάζεις ή να με σπρώχνεις ή να με χτυπάς». Αν το έχετε πει αυτό στο παιδί σας στο παρελθόν, αλλά του επιτρέπετε να παραβιάζει τα όρια χωρίς συνέπειες, το παιδί δέχεται συγκεχυμένα μηνύματα. Τα λόγια που του είπατε θέτουν κάποια όρια, αλλά οι πράξεις σας (δεχόμενοι τις φωνές ή τα χτυπήματα) επικοινωνούν κάποια άλλα όρια. Βεβαιωθείτε ότι η μη λεκτική σας επικοινωνία (αυτά που κάνετε) αντιστοιχούν στη λεκτική σας επικοινωνία (αυτά που λέτε).
- Επικοινωνήστε με σαφήνεια τις συνέπειες της κακοποιητικής συμπεριφοράς. Πείτε στον έφηβό σας: «Αν με χτυπήσεις, μου πετάξεις κάτι ή κάπως με χτυπήσεις, αυτό λέγεται οικογενειακή βία και επίθεση. Παρ όλο που σε αγαπάω, θα καλέσω την αστυνομία και θα υποστείς τις συνέπειες της πράξης σου.» Έπειτα πάλι βεβαιωθείτε ότι οι πράξεις σας αντιστοιχούν στις λέξεις σας. Αν πιστεύετε πως δεν μπορείτε να καλέσετε την αστυνομία, τότε μην πείτε ότι θα το κάνετε. Αυτό το μόνο που θα καταφέρει είναι να πείσετε το παιδί σας ότι του εκτοξεύετε απειλές χωρίς να πρόκειται να τις πραγματοποιήσετε. Μπορεί να επιλέξετε να παρουσιάσετε άλλες συνέπειες πέραν των νομικών, που μπορείτε να τις επιβάλλετε. Αν ένας φίλος σας σάς είχε επιτεθεί, θα τον αφήνατε να δανειστεί το αυτοκίνητό σας ή θα του δίνατε χαρτζιλίκι; Μάλλον όχι.
- Επικοινωνήστε με τις Αρχές. Αυτό δε γράφεται ελαφρά τη καρδία. Είναι σαφές ότι κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο για τον γονέα. Θυμηθείτε, αν ο έφηβός σας φέρεται βίαια απέναντί σας τώρα, υπάρχει κίνδυνος ότι θα γενικεύσει τη συμπεριφορά αυτή σε μελλοντικές σχέσεις με τον/τη σύζυγο, τα παιδιά του ή άλλα μέλη της κοινωνίας. Δεν του κάνετε τη χάρη επιτρέποντάς του να φέρεται έτσι χωρίς συνέπειες.
- Ζητήστε υποστήριξη. Η γονεϊκή κακοποίηση είναι μια μορφή οικογενειακής βίας. Είναι ένα σοβαρό θέμα και χρειάζεται άμεση προσοχή και παρέμβαση. Η οικογενειακή βία παραδοσιακά χαρακτηρίζεται από τη σιωπή. Όσο δύσκολο κι αν είναι, σπάστε τη σιωπή. Ζητήστε υποστήριξη από την οικογένεια ή από φίλους από οποιονδήποτε μπορεί να είναι υποστηρικτικός. Αν ο περίγυρός σας είναι επικριτικός και φοβάστε ότι θα κάνουν τα πράγματα χειρότερα, αναζητήστε βοήθεια από επαγγελματίες.
Ο δρόμος για μια υγιέστερη σχέση με το παιδί σας πιθανότατα να είναι μακρύς. Δεν μπορείτε να κόψετε δρόμο ή να ζητήσετε μια γρήγορη λύση. Ξεκινήστε με την αναγνώριση του θέματος και τον καταλογισμό της ευθύνης.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ:
