ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ

Βασιλική Μέττα, Εργοθεραπεύτρια

Τα περισσότερα παιδιά έχουν μεγάλη ικανότητα να δέχονται τα ερεθίσματα που προσλαμβάνουν από το περιβάλλον, να τα ερμηνεύουν και να τα οργανώνουν με τέτοιο τρόπο ώστε να ανταπεξέρχονται στις απαιτήσεις του. Η διαταραχή της αισθητηριακής ολοκλήρωσης είναι μια νευρολογική διαταραχή κατά την οποία ο εγκέφαλος δεν ερμηνεύει/αποκωδικοποιεί τα ερεθίσματα που προσλαμβάνει από τις πέντε αισθήσεις (όραση, ακοή, γεύση, αφή και όσφρηση) και την αίσθηση της θέσης του σώματος και της κίνησης.

Η θεωρία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης διατυπώθηκε από την Dr. A. Jean Ayres, Αμερικανίδα εργοθεραπεύτρια, που μέσα από έρευνες διαπίστωσε ότι την παραπάνω διαταραχή την παρουσιάζουν:

  • παιδιά με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές και αυτισμό
  • παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες
  • άτομα με εγκεφαλική βλάβη
  • πρόωρα βρέφη
Η παρακάτω λίστα θα βοηθήσει να γίνουν περισσότερο κατανοητές οι συμπεριφορές των ατόμων με δυσκολία στην επεξεργασία των αισθητηριακών ερεθισμάτων. Εάν τα παιδιά σας παρουσιάζουν κάποια από τα παραπάνω χαρακτηριστικά, καλό θα ήταν να επικοινωνήσετε με τον εργοθεραπευτή σας ή να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό.

  • Δεν αντιδρούν σε συγκεκριμένους ήχους ή στο κάλεσμα του ονόματός τους.
  • Δεν έχουν βλεμματική επαφή ή είναι φευγαλέα, ασυνήθιστες ματιές σε αντικείμενα.
  • Αντιδρούν στο άγγιγμα, την αγκαλιά ή στις ετικέτες των ρούχων.
  • Δεν ενδιαφέρονται για τα άλλα παιδιά και προτιμούν να παίζουν μόνα τους.
  • Εμφανίζουν δυσκολίες στο φαγητό, έχουν περιορισμένες επιλογές τροφής, αρνούνται πεισματικά να φάνε συγκεκριμένες τροφές, έχουν δυσκολία όταν αλλάζουν σε στερεά τροφή.
  • Απεχθάνονται το πλύσιμο του προσώπου και των μαλλιών, το βούρτσισμα των δοντιών, το κόψιμο των νυχιών.
  • Τους αρέσει να συγκρούονται, να χοροπηδάνε, να λικνίζονται, να ρολάρουν.
  • Αγγίζουν συνεχώς, βάζουν αντικείμενα στο στόμα, τσιμπάνε το δέρμα τους, ενοχλούνται από θορύβους και από οσμές.
  • Περπατούν στα δάχτυλα των ποδιών.
  • Εμφανίζουν δυσκολία σε κατασκευαστικές δραστηριότητες και δραστηριότητες που απαιτούν εναλλασσόμενες κινήσεις.
  • Είναι αδέξια, έχουν φτωχές κινητικές δεξιότητες (πιάσιμο μπάλας, πέρασμα εμποδίων, ανεβοκατέβασμα σκάλας, φτωχή ισορροπία, δυσκολία στο να σταθούν στην γραμμή, ατελής λαβές άκρας χείρας) και χαμηλό μυικό τόνο.
  • Εμφανίζουν στερεοτυπικές συμπεριφορές.
  • Αντιμετωπίζουν δυσκολίες προσανατολισμού στο χώρο (δεν γνωρίζουν έννοιες όπως μέσα – έξω, μπροστά – πίσω, δεξιά – αριστερά) και τον χρόνο (δεν γνωρίζουν τις μέρες, τις εποχές, τους μήνες και την ώρα).

Ο εργοθεραπευτής, μέσα από ειδικά σταθμισμένα τεστ, την μέθοδο της παρατήρησης και τις πληροφορίες που συλλέγει από τους γονείς και τους δασκάλους του παιδιού, σχεδιάζει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά και την ένταση της δυσλειτουργίας. Οι θεραπευτές χρησιμοποιούν μια ποικιλία ερεθισμάτων και δραστηριοτήτων για να διασφαλίζεται η σωστή εισροή αισθητηριακών ερεθισμάτων, όπως:

  • Διαφορετικές υφές (θεραπευτική πλαστελίνη, δακτυλομπογιές, υφάσματα διαφόρων υφών, σφουγγάρια, αφρός).
  • Επίπεδα αναρρίχησης
  • Κούνιες – τσουλήθρες
  • Σανίδες ισορροπίας
  • Πισίνες με μπαλάκια
  • Γιλέκο με βαρίδια
  • Τραμπολίνο
  • Τούνελ – λαβύρινθοι

Τα παιδιά είναι πρόθυμα στην συμμετοχή γιατί εμπλέκονται σε δραστηριότητες παιχνιδιού και διασκέδασης και χρησιμοποιούνται οι προτιμήσεις τους/επιλογές τους για την θεραπευτική εμπειρία κατά τη διάρκεια της συνεδρίας. Τα αποτελέσματα είναι άμεσα όταν τα παιδιά συμμετέχουν σε δραστηριότητες σε συχνή βάση. Η ενσωμάτωση των δραστηριοτήτων αυτών στην καθημερινότητα του παιδιού έχει ως αποτέλεσμα να προσαρμόζει την συμπεριφορά του με νέες στρατηγικές και να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει επιτυχώς τις προκλήσεις που παρουσιάζονται.