Δυσπραξία

Η Δυσπραξία είναι εντυπωσιακά κοινή τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Είναι μια κρυμμένη πάθηση, ελάχιστα κατανοητή. Το Ίδρυμα Δυσπραξίας του Ενωμένου Βασιλείου (Dyspraxia Foundation), που αφοσιώνεται στην ενημέρωση των εκπαιδευτικών και των ιατρικών επαγγελματιών, έχει εκδώσει ένα φυλλάδιο όπου παρουσιάζονται βασικές πληροφορίες για τη δυσπραγία.

Τι είναι η Δυσπραξία;

Η Δυσπραξία, μια μορφή αναπτυξιακής διαταραχής συντονισμού, είναι μια κοινή διαταραχή που πλήττει το λεπτό ή/και τον αδρό κινητικό συντονισμό σε παιδιά και ενήλικες. Αναφέρεται στα άτομα εκείνα που έχουν επιπρόσθετα προβλήματα στο σχεδιασμό, την οργάνωση και την εκτέλεση κινήσεων στη σωστή σειρά σε καθημερινές καταστάσεις. Η Δυσπραξία μπορεί επίσης να επηρεάσει την άρθρωση και την ομιλία, την αντίληψη και τη σκέψη. Αν και η Δυσπραξία μπορεί να συμβεί μόνη της, συχνά συνυπάρχει με άλλες παθήσεις, όπως Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ), δυσλεξία, διαταραχές λόγου και κοινωνικές, συναισθηματικές και συμπεριφοριστικές μειονεξίες. Η Δυσπραξία παρουσιάζεται στο 5% του πληθυσμού με τα αγόρια να πλήττονται πιο συχνά από τα κορίτσια.

Ομιλία και Γλώσσα

Η ομιλία μπορεί να είναι ανώριμη ή ακατάληπτη στα πρώιμα χρόνια. Η γλώσσα μπορεί να παρουσιάζει δυσκολίες ή να αργεί να αναπτυχθεί.

Για κάποια παιδιά, η πρωταρχική δυσκολία είναι στην εκτέλεση και το συντονισμό των συγκεκριμένων κινήσεων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή προφορικού λόγου, με αποτέλεσμα σημαντικών και επίμονων δυσκολιών στην παραγωγή ομιλίας. Η πάθηση χαρακτηρίζεται ως Αναπτυξιακή Λεκτική Δυσπραξία και μπορεί να συμβαίνει μόνη της ή σε συνδυασμό με γενικές κινητικές δυσκολίες.

Ποια είναι τα αίτια;

Παρ’ όλο που τα ακριβή αίτια της Δυσπραξίας είναι άγνωστα, πιστεύεται ότι οφείλονται σε αποδιοργάνωση στον τρόπο που μεταδίδονται μηνύματα από τον εγκέφαλο στο σώμα. Αυτό επηρεάζει την ικανότητα του ατόμου να εκτελεί κινήσεις με ομαλό και συντονισμένο τρόπο. Τα άτομα με Δυσπραξία δεν έχουν κάποια νευρολογική πάθηση που εξηγεί τις δυσκολίες στην κίνηση.

Πώς αναγνωρίζουμε ένα παιδί με Δυσπραξία;

Παιδί προσχολικής ηλικίας

  • Συχνά καθυστερεί να κατακτήσει τα αναπτυξιακά ορόσημα, πχ. να κάθεται, να στέκεται όρθιο, να περπατάει και να μιλάει.
  • Ίσως να μην μπορεί να τρέχει, να χοροπηδά, να πηδά, να πιάνει ή να κλωτσάει την μπάλα, αν και οι συνομήλικοί του μπορούν.
  • Έχει δυσκολία να διατηρεί φιλίες ή να κρίνει πώς πρέπει να συμπεριφέρεται παρουσία τους.
  • Κατανοεί ελάχιστα έννοιες όπως μέσα, πάνω, μπροστά από κλπ.
  • Δυσκολεύεται να ανέβει και να κατέβει σκάλες.
  • Δυσκολεύεται να ντυθεί.
  • Είναι αργό και διστακτικό στις περισσότερες κινήσεις του.
  • Φαίνεται να μην είναι ικανό να μάθει τίποτα αυθόρμητα, αλλά πρέπει να διδαχθεί τις δεξιότητες επί τούτου.
  • Πέφτει συχνά.
  • Δεν πιάνει σωστά το μολύβι.
  • Δεν μπορεί να κάνει παζλ ή παιχνίδια ταξινόμησης σχημάτων.
  • Οι ζωγραφιές του είναι πολύ ανώριμες.
  • Συχνά είναι νευρικός και αποσπάται εύκολα η προσοχή του.

Παιδί σχολικής ηλικίας

  • Πιθανόν να έχει όλες τις δυσκολίες που βιώνει ένα παιδί προσχολικής ηλικίας με δυσπραξία, παρουσιάζοντας λίγη ή καθόλου βελτίωση.
  • Αποφεύγει τη φυσική αγωγή και τα παιχνίδια.
  • Η απόδοσή του στην τάξη δεν είναι καλή, βελτιώνεται όμως όταν δουλεύει ατομικά με δάσκαλο.
  • Αντιδρά σε όλα τα ερεθίσματα χωρίς διαχωρισμό και το φάσμα προσοχής του είναι περιορισμένο.
  • Μπορεί να δυσκολεύεται στα μαθηματικά και στη γραφή δομημένων ιστοριών.
  • Αντιμετωπίζει μεγάλη δυσκολία στην αντιγραφή από τον πίνακα.
  • Γράφει ανώριμα και με κόπο.
  • Δεν μπορεί να θυμηθεί ή/και να ακολουθήσει οδηγίες.
  • Γενικά δυσκολεύεται στην οργάνωση.

Πού μπορείτε να απευθυνθείτε για βοήθεια;

Για παιδιά προσχολικής ηλικίας: Συνήθως η Δυσπραξία δε διαγνώσκεται πριν την ηλικία των 5 ετών. Αν παρ’ όλα αυτά έχετε κάποια ανησυχία για την ανάπτυξη του παιδιού σας, μιλήστε στον παιδίατρό σας που μπορεί να παραπέμψει το παιδί σε έναν ειδικό ανάπτυξης, όπως ψυχολόγο, φυσιοθεραπευτή, λογοθεραπευτή ή/και εργοθεραπευτή.

Για παιδιά σχολικής ηλικίας: Μιλήστε στον παιδίατρό σας που μπορεί να σας παραπέψει για ειδική αξιολόγηση.

Για ενήλικες: Τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται στην παιδική ηλικία μπορεί να συνεχίσουν και στην ενήλικη ζωή. Η αρχική επαφή μπορεί να γίνει με τον παθολόγο σας που θα σας παραπέμψει σε κλινικό ψυχολόγο, νευρολόγο, φυσιοθεραπευτή ή εργοθεραπευτή.

Και τι γίνεται στο μέλλον;

Παρ’ όλο που η Δυσπραξία είναι ισόβια πάθηση, ο κινητικός συντονισμός μπορεί να βελτιωθεί με τα χρόνια. Τα συμπτώματα στα παιδιά και τους ενήλικες μπορούν να αμβλυνθούν αν ακολουθηθεί η κατάλληλη θεραπεία και δοθούν συμβουλές για τις πρακτικές ενέργειες που μειώνουν τις καθημερινές δυσκολίες που η Δυσπραξία προκαλεί.

 

Ολόκληρο το φυλλάδιο βρίσκεται εδώ:

https://dyspraxiafoundation.org.uk/wp-content/uploads/2014/12/Dyspraxia-Leaflet-2014-proof-V3-final.pdf