Η σχέση στρες, άγχους και δυσλεξίας

Όταν μιλάμε για στρες, εννοούμε την αντίδραση του σώματος και του εγκεφάλου σε επικίνδυνες καταστάσεις. Το ερέθισμα μπορεί να είναι σωματική απειλή (π.χ. ένα αυτοκίνητο που περνάει με μεγάλη ταχύτητα κοντά μας) ή ψυχολογική (π.χ. μια ομιλία μπροστά σε μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων). Όταν νιώθουμε ότι μπορούμε να ελέγξουμε την κατάσταση, το «καλό» στρες μάς δίνει τη φυσική ώθηση να δράσουμε και να βγούμε «νικητές». Όταν όμως νιώθουμε πως η κατάσταση είναι πέρα από το δικό μας έλεγχο, τότε «παγώνουμε», είτε σε σωματικό είτε σε συναισθηματικό επίπεδο.

Τα άτομα με δυσλεξία συχνά έρχονται αντιμέτωπα με εργασίες που, είτε στην πραγματικότητα είτε κατά την αντίληψή τους, είναι υπερβολικά δύσκολες γι’ αυτά. Αυτές οι εργασίες μπορεί να είναι η ανάγνωση, η ορθογραφία ή μαθηματικά. Αν έχουν βιώσει επιτυχία κατά την εκμάθηση αυτών στο παρελθόν, το «καλό» στρες τα βοηθάει να αντιμετωπίσουν την πρόκληση με μια αίσθηση αυτοπεποίθησης, βασισμένη στην πεποίθηση ότι «μπορώ να το κάνω αυτό». Αν, από την άλλη, κάποιος έχει επανειλημμένα αποτύχει στην προσπάθειά του να ολοκληρώσει μια παρόμοια εργασία στο παρελθόν, το σώμα του και ο εγκέφαλός του μπορεί να συνεργάζονται για να στείλουν μια χημική προειδοποίηση που μεταφράζεται ως «Αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο για σένα! Υποχώρηση! Υποχώρηση!» Αυτό είναι μια άσχημη αντίδραση στρες. Και θυμηθείτε: η αντίληψη είναι το παν. Δεν έχει σημασία αν ένας δάσκαλος, ένας φίλος ή ένας σύντροφος πιστεύει ότι μπορείτε να το κάνετε· αυτό που πιστεύετε εσείς έχει σημασία.

Το άγχος παίρνει ποικίλες μορφές, ενώ μπορεί να είναι και γενικευμένο. Θέτοντάς το απλά, σε αντίθεση με το στρες που αποτελεί αντίδραση σε κάτι που υπάρχει, το άγχος είναι μια κατάσταση ανησυχίας για κάτι που μπορεί να υπάρξει. Όλοι, παιδιά και ενήλικες, μπορούν να βιώσουν δυσβάσταχτο στρες και να εκδηλώσουν σημάδια άγχους, αλλά τα παιδιά, οι έφηβοι και οι ενήλικες με δυσλεξία ειδικά είναι ευάλωτοι. Αυτό συμβαίνει επειδή πολλά άτομα δεν κατανοούν πλήρως τη φύση των μαθησιακών δυσκολιών τους και, συνεπώς, τείνουν να κατηγορούν τον εαυτό τους για τις δυσκολίες τους. Χρόνια αυτο-αμφισβήτησης και αυτο-κατηγορίας μπορούν να διαβρώσουν την αυτοπεποίθησή τους, καθιστώντας τους λιγότερο ικανούς να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του σχολείου, της δουλειάς ή των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων καθώς και πιο αγχωμένους και νευρικούς.

Η International Dyslexia Association προτείνει ένα μοντέλο για να απομακρύνουν τα άτομα με δυσλεξία το στρες από πάνω τους. Το μοντέλο αυτό ακολουθεί τον ακόλουθο οδηγό:

  • Οι ειδικοί που εργάζονται με το άτομο χρειάζεται να αναλύσουν, να κατανοήσουν και τελικά να ορίσουν τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζεται η δυσλεξία στο άτομο αυτό.

  • Βάσει των παραπάνω πληροφοριών, το παιδί ή ο ενήλικας χρειάζεται να ενημερωθούν πώς η δυσλεξία έχει αντίκτυπο πάνω στην επίδοσή του στο σχολείο, τη δουλειά ή τις κοινωνικές περιστάσεις.

  • Τα άτομα με δυσλεξία ενθαρρύνονται να προνοούν και να προβλέπουν προβλήματα που μπορεί να συναντήσουν καθώς αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις εξαιτίας των δυσκολιών τους.

  • Είναι σημαντικό να διδαχθούν τα παιδιά, οι έφηβοι και οι ενήλικοι αναπτυξιακά κατάλληλες στρατηγικές, τεχνικές και προσεγγίσεις που θα μεγιστοποιήσουν την επιτυχία και θα ελαχιστοποιήσουν την αγανάκτηση από την αποτυχία. Αυτό περιλαμβάνει την ενεργητική διδασκαλία της αναγνώρισης και διαχείρισης του στρες, της δεξιότητας της ειλικρινούς αυτό-αξιολόγησης και της ικανότητας να μαθαίνει από τα λάθη και να τα διορθώνει.

  • Οι εκπαιδευτικοί και όσοι εμπλέκονται χρειάζεται να δημιουργήσουν ένα εκπαιδευτικό και κοινωνικό περιβάλλον που μειώνουν, απομακρύνουν ή εξουδετερώνουν το ρίσκο. Αυτό σημαίνει να δίνεται στους μαθητές μια ευκαιρία να εξασκήσουν σε ένα ασφαλές μέρος δεξιότητες που μόλις έμαθαν.

  • Η τακτική και ζωηρή σωματική άσκηση είναι γνωστό ότι ενισχύει τη δύναμη του μυαλού και μειώνει το στρες. Αυτό το βήμα επίσης περιλαμβάνει την ενθάρρυνση του ατόμου με δυσλεξία να πίνει πολύ νερό και να προσέχει τη διατροφή του.

  • Τα παιδιά και οι ενήλικες με δυσλεξία χρειάζονται πλήθος ευκαιριών για να επιδείξουν τις δεξιότητές τους και να βιώσουν επιτυχία. Η παροχή των ευκαιριών αυτών δίνει στα άτομα με δυσλεξία τη δυνατότητα να μάθουν πώς να αντικαθιστούν τη γλώσσα της αυτό-αμφισβήτησης με τη γλώσσα της επιτυχίας.

  • Το παιδί ή ο ενήλικας με δυσλεξία χρειάζεται ενθάρρυνση να χρησιμοποιεί ό,τι έμαθε σχετικά με την ελαχιστοποίηση και τη διαχείριση του στρες και τη σχέση μεταξύ στρες και δυσλεξίας, ώστε να σχεδιάζει για ένα μέλλον όπου η συνεχιζόμενη επιτυχία είναι πιθανή.



Ολόκληρο το άρθρο της International Dyslexia Association : https://dyslexiaida.org/the-dyslexia-stress-anxiety-connection/