ΟΠΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ

Βασιλική Μέττα, Εργοθεραπεύτρια

Ο όρος οπτική διάκριση ορίζεται ως η δυνατότητα του ανθρώπου να προσδιορίζει τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ αντικειμένων ή συμβόλων με την αίσθηση της όρασης. Αυτός ο ορισμός μπορεί επίσης να διευρυνθεί ώστε να περιλαμβάνει την ικανότητα κάποιου να διακρίνει στοιχεία από ένα υπόβαθρο, να εκτιμήσει τις διαφορές και τις ομοιότητες σε σχήματα, μορφές, χρώματα, μεγέθη, τις θέσεις και τους προσανατολισμούς.

Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων για οπτική διάκριση είναι μια διαδικασία που εξελίσσεται παράλληλα με την ανάπτυξη των παιδιών. Επομένως, πρέπει να παρέχεται στα παιδιά μια μεγάλη ποικιλία από κατάλληλες δραστηριότητες που θα τα ενθαρρύνουν να σημειώσουν τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ αντικειμένων-συμβόλων.

Αρχικά, ένα πολύ μικρό παιδί μπορεί να είναι σε θέση να κάνει διακρίσεις μόνο μεταξύ πραγματικών αντικειμένων. Η διάκριση αυτή δηλαδή μπορεί να εστιάζει σε χρώμα, φυσικά χαρακτηριστικά, μέγεθος, κ.λπ. Για παράδειγμα, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας πρέπει να παρατηρήσουν τη τάξη τους και να εξοικειωθούν με κάθε ρουτίνα και διαδικασία, καθώς έχουν συγκεκριμένες θέσεις για να κρεμάνε τα παλτό τους, και συγκεκριμένα καθίσματα ή χώρους αποθήκευσης των πραγμάτων τους. Επίσης, αναμένεται να θυμηθούν τα ονόματα των συμμαθητών και των δασκάλων τους. Επιπλέον, θα πρέπει να αναγνωρίσουν τις διαφορές ανάμεσα σε δύο συμμαθητές τους που έχουν το ίδιο όνομα, ανάλογα με το ανάστημα τους, το χρώμα των μαλλιών τους, των ματιών τους, κλπ.

Τα παιδιά θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να χαράξουν μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε δύο πανομοιότυπες εικόνες ή ανάμεσα σε μια εικόνα και το περίγραμμά της. Τέλος, τα παιδιά θα πρέπει να μπορούν να βρίσκουν όλα τα αντικείμενα ενός συγκεκριμένου χρώματος στην τάξη ή να διαχωρίσουν μια εικόνα από το φόντο της.

Καθώς το παιδί αρχίζει να αναπτύσσεται, στη συνέχεια θα κάνει διακρίσεις μεταξύ συμβόλων, όπως τα σχήματα. Για παράδειγμα, θα είναι σε θέση να αναγνωρίζει και να σχηματίζει σχήματα όπως τετράγωνο, τρίγωνο, ρόμβος. Τέλος, το παιδί θα αρχίσει να εισάγει διακρίσεις μεταξύ πολύ πιο αφηρημένων συμβόλων όπως τα γράμματα και οι αριθμοί.

Ένα παιδί με προβλήματα οπτικής διάκρισης έχει δυσκολία να παρατηρήσει τις διαφορές - ομοιότητες ανάμεσα σε λέξεις, γράμματα, εικόνες και άλλα αντικείμενα. Ένα γράμμα ή ένας αριθμός είναι ένα πολύ αφηρημένο σύμβολο και ένα παιδί πρέπει να έχει καλά αναπτυγμένες δεξιότητες οπτικής διάκρισης.

Παιδιά με αδύναμες οπτικές δεξιότητες δεν μπορούν να διακρίνουν σωστά, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν τις παρακάτω δυσκολίες:

  • συγχέουν τα σύμβολα στα μαθηματικά πχ. : – /+, + / x, - / ÷ αλλά και σχήματα

  • μπερδεύουν γράμματα και λέξεις που μοιάζουν μεταξύ τους πχ.: α-ο, ε-ω, φ-ψ, β-θ, ζ-ξ, η-ω, γ/χ, δεσμός-θεσμός, καλάθι-καλάμι

  • αντιστρέφουν γράμματα και αριθμούς όταν γράφουν, πχ. 6-9, 28-82, 49-94

  • αντιμετωπίζουν δυσκολίες με την αντιγραφή από τον πίνακα

  • εμφανίζουν καθρεπτική γραφή πχ ε / 3

Εάν ένα παιδί δεν είναι σε θέση να διακρίνει επιτυχώς τα γράμματα, τότε θα εμφανίσει δυσκολίες στη γραφή και την ανάγνωση.


Δραστηριότητες οπτικής διάκρισης:

  • Παρέχετε την ευκαιρία στο παιδί να εντοπίσει διάφορα αντικείμενα ή να τα ταξινομήσει ανάλογα με το χρώμα, το σχήμα, το μέγεθος, κλπ.

  • Κάντε γράμματα, σχήματα, μορφές, από ζύμη, πλαστελίνη, οδοντογλυφίδες, άμμο, κρέμα ξυρίσματος, διαφορετικά υφάσματα, γυαλόχαρτο, κτλ.

  • Αντιγράψτε σχέδια-πρότυπα με κύβους, ενσφηνώσεις.

  • Ασχοληθείτε με παιχνίδια όπου θα πρέπει να απορρίψει ποιο από τα τρία αντικείμενα δεν ταιριάζει σύμφωνα με το χρώμα, το σχήμα, το μέγεθος.

  • Ζητήστε από το παιδί να εντοπίσει και να κυκλώσει συγκεκριμένα γράμματα ή λέξεις στη σελίδα μιας εφημερίδας ή ενός περιοδικού.

  • Ζητήστε από το παιδί να κυκλώσει πχ. το γράμμα, σχήμα, αριθμό κλπ. που είναι όμοιο με το πρωτότυπο πχ. Ε – Τ Ε Ω 3.